Noordpool-expeditie: 'hard skiën of snel de tent in'
"We denken dat het 35, 36 graden onder nul is. Dit is zó koud. Je moet òf hard skiën of je moet snel je tent in." De Nederlandse klimaatjournalist Bernice Notenboom is onderweg naar de geografische Noordpool. Een barre tocht over een ijslaag, die geheel op zee drijft. Tijdens haar trip doet ze 1250 metingen voor de ruimtevaartorganisaties NASA en ESA.
"Dit is al dag 3 dat we het zo hebben. We zijn wel klaar voor een beetje warmer weer." Vanuit een tent in een grote witte ijsvlakte, spreekt Notenboom per satelliettelefoon. Elke dag trekken ze een stukje verder en voor de nacht zetten ze iedere avond hun tent weer op.
"Als we elke dag zo'n 11 kilometer kunnen skiën, zijn we heel erg happy", vertelt ze. "We hebben slees, die zijn ongeveer 90 kilo. Dus we trekken ongelofelijk veel gewicht met ons mee." De sledes zijn vanwege de kou stroef om te trekken. "Normaal gaat het moeiteloos met zo'n slee. Maar nu is het echt een gevecht. Dus het valt allemaal niet mee, het valt behoorlijk tegen."
De plek waar zij en haar twee medereizigers zich bevinden, is nu erg koud. Maar op andere plekken in het Noordpoolgebied is het de afgelopen tijd juist extreem warm. Ook de laatste jaren was het in het Arctisch gebied vaak veel warmer dan normaal. Het maakt dat Bernice Notenboom grote verschillen ziet met de vorige keer dat ze op de Noordpool was.
"Je ziet veel meer 1-jarig ijs. Dat is ijs dat in de zomer allemaal weer gesmolten is. Je ziet ook veel meer open water. We zijn afgezet aan de Russische kant (van het Arctisch gebied, red.) en hebben 2,5 uur in een helikopter gevlogen, en die hele route was voor twee derde open water. Dat is voor april heel erg vroeg. Dus dat is zeker een grote verandering."
We zijn gisteravond 2,5 kilometer weggedreven.
Notenboom schrikt daarvan. "Het geeft aan dat het ijs heel dynamisch is geworden. Het beweegt en het trekt. En er komt zometeen volle maan aan. Dat is voor ons niet handig, want bij een volle maan beweegt het ijs nog meer. Zelfs hier heb je eb en vloed. Dus we moeten opletten waar het ijs zich naartoe beweegt en wat de drijfkracht is van het ijs."
"Als wij ergens aankomen, dan nemen we de gps-coördinaten en de volgende ochtend doen we dat weer. Zo zijn we gisteravond 2,5 kilometer weggedreven en de avond ervoor 1,5. Als er dan ook nog een beetje wind staat, kun je zo 4 à 5 kilometer wegdrijven."
Noordpool is ziek
Ze is blij dat het gelukt is om samen te werken met de NASA en ESA. "Ik wil niet alleen alarmerende boodschappen uitdragen, ik wil ook iets bijdragen. Vandaar dat we de connectie hebben gemaakt met de NASA om ook echt wetenschappelijk te bewijzen dat het Arctische gebied gewoon ziek is. Dat er snel een omslag gemaakt moet worden om het beetje ijs dat er nog is te kunnen behouden."
"We doen dit heel graag. Wij zijn alle drie al eerder op de pool geweest. Dus we doen het niet om de eerste te zijn of de laatste ofzo. We willen gewoon bijdragen aan een heel belangrijke missie. En dat doen we nu, dus dat geeft ons een goed gevoel."
's Werelds airconditioning
De impact van een smeltende Noordpool is volgens Notenboom veel groter dan mensen beseffen. "Het ijs hier op de Noordpool is de airconditioning van de hele wereld." Als je die weghaalt, zie je er wereldwijd de gevolgen van, zegt ze.
"De Noordpool is een drijvende kracht geworden achter klimaatverandering in plaats van het slachtoffer. Doordat er zo weinig ijs is, zien we veranderingen in de atmosfeer, in het klimaat overal op aarde. Zelfs tot in China."
