Groningen negeert kabinetsbeleid met nieuw 'bed-bad-brood-gebouw'
De stad Groningen zet een nieuw gebouw neer voor de opvang van afgewezen asielzoekers. Met de bouw van deze 'bed-bad-brood'-locatie gaat het gemeentebestuur in tegen het beleid van demissionair staatssecretaris Dijkhoff (VVD). Die wil gemeenten verbieden om "illegalen" te huisvesten.
Een bijna-akkoord over de opvang van mensen die niet uitgezet kunnen worden, liep eind vorig jaar stuk. Sindsdien is er een impasse in de discussie over wat er moet gebeuren met afgewezen asielzoekers die niet langer in een gewoon azc kunnen blijven. Gemeenten moeten de opvang nu in elk geval zelf betalen. Groningen kost dit in totaal 3 miljoen euro per jaar.
Deze kwestie zorgt weer voor een aantal hete aardappelen op de formatietafel.
De kwestie belooft een van de meest gevoelige te worden in de onderhandelingen over een nieuw kabinet. De partijen die sinds deze week om de tafel zitten (VVD, CDA, D66 en GroenLinks) hebben er zeer verschillende ideeën over. GroenLinks vindt niet alleen dat de rijksoverheid gemeenten moet helpen met de opvang, maar ook dat afgewezen asielzoekers begeleiding en geld moeten krijgen. De VVD vindt dat dit juist niet moet gebeuren, omdat zo de 'prikkel voor vertrek' wordt weggenomen.
"Deze kwestie zorgt weer voor een aantal hete aardappelen op de formatietafel", zegt politiek verslaggever Joost Vullings in het NOS Radio 1 Journaal. "De twee partijen die elkaars uitersten zijn op het gebied van vreemdelingenbeleid zitten namelijk ook samen bij het formatieoverleg: GroenLinks en de VVD."
De kans dat zij het eens worden, is klein. Maar de partijen kunnen het wel eens worden over een goed uitzettingsbeleid. "Ze zijn het namelijk allemaal met elkaar eens dat uitgeprocedeerde asielzoekers zo snel mogelijk het land moeten verlaten. Als er een goed uitzettingsbeleid komt, dan kan je het makkelijker eens worden over de opvang van de asielzoekers die hier willen en kunnen blijven", zegt Vullings.
De Groningse D66-wethouder Schroor hoopt dat de kabinetsformatie "de erkenning oplevert dat we niet kunnen uitgaan van een papieren werkelijkheid". "Deze mensen zijn er nu eenmaal", zegt Schroor. "En wij willen niet dat ze onder de brug slapen."
Stoppen met gemeentelijke opvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers en illegalen. Uitgeprocedeerde asielzoekers zijn geen vluchtelingen.
Groningen wacht de uitkomst van de formatie-onderhandelingen niet af. De stad bouwt aan de Helsinkistraat een complex met kamers voor 176 afgewezen asielzoekers. Die extra ruimte is volgens de gemeente nodig omdat er een toename is van het aantal "illegalen" op straat.
"Groningen kan gewoon zijn gang gaan", vertelt Vullings. "Veel gemeenten hebben na het gestrande akkoord van vorig jaar gewoon nog een opvang." Het demissionaire kabinet kan in principe ook niets aan het besluit van de gemeente doen. "Het kabinet zou een juridische procedure kunnen starten, maar voordat die de rechtszaal heeft gehaald, zit er al een nieuw kabinet."
315 bedden
De nieuwe locatie komt op een industrieterrein, pal achter het voormalige Formule 1-hotel waar al langer afgewezen asielzoekers worden opgevangen. Vandaag bespreekt de gemeente met vluchtelingenorganisatie Inlia wanneer de bouw moet beginnen.
De nieuwbouw komt in plaats van het slaapschip dat de afgelopen maanden dienst deed als tijdelijke opvang van uitgeprocedeerden. In totaal is er straks in Groningen plaats voor 315 mensen.
De overheid zorgt ervoor dat gemeenten voorzieningen inrichten waar uitgeprocedeerde asielzoekers opvang, inkomen en begeleiding ontvangen.
Volgens Stichting LOS, het Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt, zitten op dit moment meer dan 2000 mensen in een bed-bad-en-broodvoorziening, verspreid over tientallen locaties in Nederland. De meesten verblijven in tien grotere steden. Groningen telt relatief veel uitgeprocedeerde asielzoekers vanwege de nabijheid van het aanmeld- en vertrekcentrum in Ter Apel.
Vaak is de opvang sober. Maar gemeenten als Utrecht en Groningen bieden ook 24-uursopvang met professionele begeleiding, om uitgeprocedeerden te helpen terugkeren naar hun eigen land of alsnog een legale status te krijgen.
Kerken
Verschillende gemeenten melden dat de opvang vol zit en dat er wachtlijsten beginnen te ontstaan. Dat geldt onder meer voor Rotterdam en Nijmegen. Behalve gemeenten zorgen kerken en particulieren verspreid over het land voor bedden.