Ook Nederland is 'ogen en oren' voor de VS

• 

  Bianca Massaro

  redacteur

Mogelijke contacten tussen de Russen en het team van Donald Trump zijn al langer onderwerp van gesprek. Maar nu is naar buiten gekomen dat de Nederlandse inlichtingendienst mogelijk informatie heeft doorgespeeld aan de Verenigde Staten over geheime ontmoetingen, in onder meer Nederland.

Het gaat in dit geval niet om het afluisteren van telefoons, maar om ouderwets spionagewerk. "De inlichtingendiensten monitoren constant. Ze kijken naar dingen die opvallen, afwijkende patronen en ontmoetingen die niet in de lijn der verwachting liggen", vertelt Willemijn Aerdts, inlichtingen-expert van de Universiteit Leiden.

Een ontmoeting tussen vertrouwelingen van Trump en Russische functionarissen valt volgens haar in die categorie. "Vervolgens wordt er door de diensten bekeken wat zo'n ontmoeting zou kunnen betekenen en of die informatie kan worden gedeeld met partners."

Vertrouwensband

Die uitwisseling verloopt vaak via informele contacten, vertelt Aerdts. "Dat zijn mensen die elkaar al langer kennen en een vertrouwensband hebben opgebouwd. De informatie kan bijvoorbeeld face-to-face worden gedeeld. Ook in Nederland zijn medewerkers van de Amerikaanse inlichtingendiensten aanwezig."

Deze tussenpersonen zijn zogeheten liaisons, die namens de CIA en de FBI ook in Nederland werken. Nederland werkt al lange tijd intensief samen met de geheime diensten in de VS. Aerdts: "Dat gaat heel ver terug. Al tijdens de Koude Oorlog werd Nederland gezien als een zeer betrouwbare partner van Amerika."

Dat mogelijk in Nederland ontmoetingen hebben plaatsgevonden tussen het Trump-kamp en Rusland, is volgens Aerdts niet zo gek.

"Meet me halfway, wordt er wel eens grappend gezegd. Nederland ligt wat dat betreft natuurlijk gunstig en centraal. Ook worden hier veel internationale zaken gedaan, dat maakt het een goede plek om elkaar te ontmoeten. Soms zijn mensen ook al hier en kunnen ze op die manier een toevallige ontmoeting ensceneren."

Beschermen

De informatie uit Nederland is volgens The New York Times gebruikt door medewerkers van Obama. Ze gebruikten de informatie onder meer om aan te tonen hoe Russische partijen de Amerikaanse verkiezingen probeerden te ondermijnen.

Die mogelijke inmenging van Rusland is ook voor de Nederlandse inlichtingendiensten een belangrijk thema, zegt Aerdts. "De diensten willen de vrije verkiezingen en de democratische rechtsorde beschermen. Ze willen voorkomen dat een ander regime zich met de verkiezingen bemoeit."

Volgens Aerdts wisselen inlichtingendiensten informatie uit met internationale bondgenoten, wanneer er sprake is van een gezamenlijke vijand of een gedeeld belang. "In dit geval is dat het beschermen van de verkiezingen in eigen land. Dat is iets waar ook Nederland zich zorgen over maakt."