Historische blunder: hoe kon het misgaan tijdens de Oscars?

Het wordt al het meest schokkende moment ooit voor de Oscars genoemd. Acteurs Warren Beatty en Faye Dunaway die La La Land tot beste film uitroepen, terwijl het eigenlijk Moonlight moet zijn. Er was in de hele wereld verbazing vanochtend vroeg, toen bleek dat Beatty de verkeerde envelop in handen had gekregen. Maar hoe kon dat gebeuren?

Het is elk jaar het grote geheim wie de Oscars winnen. Er zijn maar twee mensen die tot aan de uitreiking van de beeldjes weten wie in welke categorie wint. Zij tellen de uitgebrachte stemmen en zijn er verantwoordelijk voor dat de kaartjes met de winnaars in de enveloppen komen.

Dat werk gebeurt met precisie en discretie. Zelfs de persoon die de kaartjes met daarop de winnaars print, heeft geen idee wie daadwerkelijk een Oscar mee naar huis neemt.

Deze editie ging het mis nadat Emma Stone de prijs voor Beste Actrice in ontvangst had genomen. Op dat winnende kaartje stond vanzelfsprekend: 'Emma Stone - La La Land'. Toen Warren Beatty en Faye Dunaway de winnaar in de categorie Beste Film bekendmaakten, stond diezelfde tekst op het kaartje: 'Emma Stone - La La Land'.

Brian Cullinan en Martha Ruiz van het internationale accountants- en belastingadviseurbedrijf PricewaterhouseCoopers zijn belast met het grootste jaarlijkse filmgeheim. Ze geven leiding aan een team dat het proces van begin tot eind in goede banen moet leiden, in opdracht van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences (AMPAS) die de Oscars organiseert.

Het begint met het tellen van de stemmen die de leden van AMPAS hebben uitgebracht. Dat zijn er meer dan 6000, in 24 verschillende categorieën. Cullinan en Ruiz werken op een geheime locatie, met een team van accountants. De deur zit op slot, pottenkijkers zijn niet welkom én er komt geen computer aan te pas.

Grootste geheim

Na de handmatige telling worden alle genomineerden als winnaar op een kaartje geprint. Ook degenen die niet winnen. Dat gebeurt zodat zélfs de medewerkers van Cullinan en Ruiz niet kunnen weten wie er met een Oscar vandoor gaat.

Alle kaartjes worden dubbel afgedrukt. Er zijn twee sets enveloppen met winnende kaartjes erin, die in twee verschillende koffertjes gaan: een voor Cullinan en een voor Ruiz. Want er moet hoe dan ook worden voorkomen dat er iets misgaat. Mocht er iets gebeuren met een van de sets enveloppen, dan is er altijd nog een tweede achter de hand.

In de 83 jaar dat PricewaterhouseCoopers zich bezighoudt met de Oscars, zijn er pas twaalf mensen die Cullinan en Ruiz voorgingen. In een interview met de Academy of Motion Picture Arts & Sciences noemt Cullinan het 'een van de coolste banen' die een accountant kan hebben. "Het is onwerkelijk om over de rode loper te lopen. Met die aktetas en met de winnende enveloppen erin."

Op dé grote avond worden de twee belangrijkste accountants van de Verenigde Staten van dat moment opgehaald door gewapende politiemensen. Met de twee identieke aktetassen, waar de enveloppen met winnaars in zitten, gaan ze op pad. Twee auto's, twee verschillende routes. Op die manier moet worden voorkomen dat zelfs een file voor problemen kan zorgen.

Hoe het precies mis kon gaan, is nog niet duidelijk. Emma Stone zegt dat ze de envelop met daarin haar naam als beste actrice zelf vast had toen ze van het podium stapte. Als dat klopt betekent het dat een van de twee accountants aan Beatty een verkeerd kaartje heeft gegeven: niet die met de winnaar in de categorie Beste Film, maar die in de categorie Beste Actrice.

Volgens filmjournalist Robbert Blokland is het inderdaad zo gegaan, zei hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Voor elke winnaar zijn er twee enveloppen. Een aan de linkerkant en een aan de rechterkant van het podium. Er is een draaiboek waar de sterren die de prijzen uitreiken op moeten komen. Maar als een ster zich vergist, dan is er aan de andere kant van het podium nog een tweede envelop."

'Niet grappig'

Warren Beatty legde na de blunder uit dat hij het verkeerde kaartje aantrof bij het openen van de envelop. De verbazing was duidelijk van zijn gezicht af te lezen. Hij liet het aan Faye Dunaway over om voor te lezen wat er op het kaartje stond.

Volgens Robbert Blokland hebben de makers van La La Land de zaal boos verlaten. "Het was een heel rare sfeer. Ze waren natuurlijk euforisch, omdat ze zeven Oscars hadden gewonnen. En toen moesten ze ineens van het podium af, omdat de makers van Moonlight het podium opkwamen. En dat snap ik ook wel een beetje. Het is een fout die op zo'n moment niet gemaakt moet worden."

Het bedrijf PricewaterhouseCoopers heeft inmiddels excuses gemaakt. "Onze oprechte verontschuldigingen aan Moonlight, La La Land, Warren Beatty, Faye Dunaway en de mensen die naar de Oscars keken, voor de fout die is gemaakt tijdens de uitreiking van de award voor Beste Film", schrijft het bedrijf in een verklaring.

"De presentatoren kregen door een fout de envelop van de verkeerde categorie. Toen het werd ontdekt is het meteen gecorrigeerd. We onderzoeken nu hoe dit heeft kunnen gebeuren en betreuren het dat dit is gebeurd. We waarderen hoe Jimmy Kimmel en de genomineerden hiermee zijn omgegaan."

Miss Universe

Hoe pijnlijk ook, het is niet de eerste keer dat het misgaat met prijsuitreikingen bij grote shows. Zo ging presentator Steve Harvey van de 64ste Miss Universe-verkiezing in 2015 de fout in door de verkeerde naam op te lezen. Hij noemde de Colombiaanse Ariadna Gutierrez Arevalo in plaats van Pia Alonzo Wurtzbach uit de Filipijnen.

De Amerikaanse zangeres Katy Perry weet hoe het voelt. Tijdens de Franse NRJ Music Awards, in 2009 in Cannes, kreeg ze een award die eigenlijk niet voor haar bedoeld was. De prijs voor beste internationale single was bedoeld voor Rihanna. Het beeldje moest ze dan ook weer inleveren.

Iets soortgelijks gebeurde vorig jaar ook bij de uitreiking van de Mobo Awards in Glasgow. De prijs voor beste nummer werd uitgereikt aan de R&B-formatie WSTRN. Maar na een uur werd duidelijk dat er een verkeerde envelop was gebruikt. De prijs ging uiteindelijk naar MC Abra Cadabra.

'Nooit meer terug'

Presentator Jimmy Kimmel grapte na de blunder bij de Oscars nog dat Steve Harvey de schuldige was, die in 2015 de mist in ging tijdens de Miss Universe-verkiezing. Maar hij is vooral kritisch op zichzelf. “Ik weet niet wat er is gebeurd, maar ik geef mezelf de schuld. Het is gewoon een awards-show.”

Kimmel is duidelijk in zijn conclusie. "Ik wist dat ik deze show om zeep zou helpen. En dat heb ik gedaan. Ik beloof dat ik nooit meer terugkom."