Op een rij: dé fragmenten van het RTL-debat
Het algemene beeld na afloop van het lijsttrekkersdebat van RTL van gisteravond was vooral dat het geen grote nieuwe inzichten heeft opgeleverd. Natuurlijk waren er tegenstellingen tussen de leiders van CDA, D66, SP, GroenLinks en de PvdA en probeerde iedereen de verschillen met de anderen zo duidelijk mogelijk te maken. Maar het woord van de avond leek toch 'samenwerken'.
Het was vooral een inhoudelijk debat dat geen 'gamechangers' kende. Toch waren er verspreid over de avond wat kleine aanvalletjes. Vooral GroenLinks-Klaver moest het ontgelden. Hij werd drie keer uitgedaagd voor een-op-een-debat.
We hebben de hoogtepunten van het RTL-debat op een rij gezet.
SP-leider Roemer wil van GL-lijsttrekker Klaver weten of hij regeren met de VVD uitsluit. Dat doet hij niet. "We moeten elkaar opzoeken om een progressief kabinet te vormen, ik sluit alleen de PVV uit", zegt Klaver. In de discussie die daarop volgt spreekt de jonge politicus Roemer aan met een verkeerde naam.
De tweede stelling van de debatavond: als een oudere klaar is met leven, moet hij hulp krijgen om te sterven. CDA'er Buma is daar faliekant tegen. "We mogen het risico niet nemen dat mensen zich eenzaam en overbodig gaan voelen en hiervoor kiezen."
D66-lijsttrekker Pechtold wil dieper ingaan op Buma's standpunt en daagt hem uit voor een-op-een. "Ik zou u als christen nooit dwingen voor zo'n wet te stemmen, maar zou u de Kamer de ruimte bieden?" Ook presentator Frits Wester legt de CDA'er over het onderwerp het vuur aan de schenen, maar Buma is daar niet van gediend.
Geen van de aanwezige politici vindt dat de islam een bedreiging vormt voor de Nederlandse identiteit, althans ze stemmen allemaal tegen deze stelling. Klaver: "Iedereen die dit stelt, snapt niet wat de Nederlandse identiteit is", zegt Klaver. Asscher (PvdA) en Roemer zeggen dat fundamentalisten binnen het geloof voor problemen zorgen.
Buma haalt vervolgens hard uit naar de sprekers voor hem: "De Nederlandse identiteit wordt wel bedreigd, door bijvoorbeeld IS. We moeten ons er keihard tegen verdedigen. Maar als het op deze linkse partijen aankomt, dan gebeurt dat niet."
Het onderwerp economie is amper aangesneden, als Pechtold Buma uitdaagt. "U wilde wel regeren met de PVV, maar niet met de VVD en het PvdA. Waar was u al die tijd?", vraagt Pechtold. Al snel gaat het over achterkamertjespolitiek en de beschuldigingen vliegen over en weer.
Toen het ging ook over met wie de lijsttrekkers een regering willen vormen, gaf Klaver aan dat hij zich wel thuis voelde in hun midden.
Volgens politiek verslaggever Joost Vullings was het debat zonder PVV-leider Wilders en VVD-lijsttrekker Rutte vooral een kans voor de aanwezige lijsttrekkers. "Zij hoopten eigenlijk het gaatje met de PVV en VVD te dichten. Ze willen uit het peloton wegspringen."
Wilders en Rutte hebben de concurrentie vrij spel gegeven, zei Vullings. "Want als je er niet bij bent, kun je niet schitteren."
"Goed debat"
Na afloop was er vooral tevredenheid bij de lijsttrekkers. "Een mooi waardig debat en ook nog eens inhoudelijk", zei D66-leider Pechtold, die door de RTL-kijkers tot winnaar van het debat werd gekozen. Ook CDA-leider Buma en PvdA-lijsttrekker Asscher spraken over "een goed debat".
