'Eerdere presidenten waren ook streng voor immigranten'

"Nederlanders waren collectief verliefd op Barack Obama", zegt Amerikadeskundige Willem Post van Instituut Clingendael. "We vergeten nogal eens dat er ook een harde Obama is geweest." Ook hij scherpte de immigratieregels flink aan, al waren zijn maatregelen niet zo radicaal en overhaast als die van Trump.

Obama heeft ervoor gezorgd dat mensen uit Syrië tussen de 18 en 24 maanden moeten wachten, voordat ze überhaupt naar Amerika kunnen emigreren. "Je wordt echt binnenstebuiten gekeerd. Het is een langzame, strenge procedure die onder Obama is ingesteld", zegt Post.

Grensversperring

Is de muur tussen Mexico en de VS dan iets nieuws? "Voor een derde staat er effectief al een muur op de grens. Ik was pas in Arizona en daar is versperring van prikkeldraad, hekken en wachttorens. Allemaal in de Obama-jaren gebouwd."

De fundering voor de grensversperring is overigens al tijdens het bewind van Bill Clinton gelegd. "Clinton heeft het ingevoerd en Obama heeft het geïntensiveerd."

Ook in de strijd tegen terrorisme nam de vorige president beslissingen die grote gevolgen hadden. "Wat denk je van de drone attacks van Obama?", zegt Post. "Met een ongekend aantal slachtoffers, waaronder ook burgers in bijvoorbeeld Pakistan."

War on terror

De aanslagen van 11 september 2001 waren volgens Post een belangrijk keerpunt in het veiligheidsbeleid. Vanaf toen kreeg de Amerikaanse overheid vergaande bevoegdheden om het terrorisme aan te pakken. "Drie dagen na 9/11 werd een wet aangenomen, waarmee de Amerikaanse president Bush praktisch alle vrijheid kreeg om de veiligheid van het land te garanderen. Daar komt de hele war on terror uit voort."

"Dat is onder Obama wat meer naar de achtergrond geraakt, maar tot op zekere hoogte heeft een Amerikaanse president nog steeds carte blanche. Met name Trump, die het congres achter zich heeft."

De vele decreten die Trump ondertekende afgelopen week zijn daar een voorbeeld van. "Het geeft aan hoeveel macht een Amerikaanse president eigenlijk heeft."

Wat vindt Post van het inreisverbod? "Heel radicaal, het is nog nooit eerder vertoond in modern Amerika." Er zijn wel overeenkomsten met een maatregel van Obama uit 2011, maar die was niet zo ingrijpend, volgens Post. Obama weigerde destijds gedurende een half jaar visumaanvragen voor vluchtelingen uit Irak.

Vooral de, volgens Post, overhaaste invoering zet veel kwaad bloed. "Sommige grenswachten wisten nog niet van het inreisverbod toen dat werd ingevoerd."

Niet verbaasd

De Amerikadeskundige zet zijn vraagtekens bij de juridische kant van het verhaal. "De maatregel maakt een stigmatiserende indruk: slachtoffers die vervolgd worden door een regime sluit je uit, terwijl je christenen juist wel welkom heet."

Hij is er niet verbaasd over dat de Amerikanen zulke drastische maatregelen nemen. "Ze zijn heel praktisch ingesteld. Europeanen denken: komen terroristen niet via de lucht, dan wel over zee. In Amerika willen ze al het mogelijke gedaan hebben om een aanslag te voorkomen. En als het gaat om veiligheid heeft de president een grote bevoegdheid, rechtbanken tornen daar gewoonlijk niet aan."