Amerika Kiest: wat je moet weten over Election Day
Na een laatste hectische dag voor de kandidaten is de maandenlange campagne afgesloten. Vandaag is het woord aan de kiezer. Dit is wat je moet weten om de Amerikaanse verkiezingsdag goed door te komen.
Wat gebeurt er op de verkiezingsdag?
In vijftig staten en in Washington D.C. is het vandaag Election Day - eindelijk. Over een paar uur zijn overal in de VS de stembureaus open. Niet allemaal tegelijk, maar verdeeld over zes tijdzones. Vanaf 18.00 uur Amerikaanse tijd (middernacht in Nederland) sluiten ze weer. In de uren die volgen, druppelen de exitpolls binnen. Later volgen de echte uitslagen.
In welke staten spant het erom?
De spanning is om te snijden, want in de peilingen liggen de kandidaten Hillary Clinton en Donald Trump dicht bij elkaar. Het komt daarom aan op de swing states, staten waarvan nog niet bekend is wie daar op de meeste stemmen kan rekenen. Zo is het nu een nek-aan-nekrace in Nevada, Florida, Arizona en North Carolina en spant het erom in Ohio, Pennsylvania en Michigan.
Volgens de site FiveThirtyEight heeft Clinton weliswaar de beste kansen, maar de afgelopen weken verliepen de peilingen grillig. Tot het derde debat lieten die namelijk een klinkende overwinning voor Clinton zien, maar die marge is inmiddels kleiner geworden.
Voor vandaag hadden al zo'n 50 van de 226 miljoen stemgerechtigde Amerikanen gestemd. Vervroegd stemmen kan al weken voorafgaande aan de verkiezingsdag. Het systeem is ingevoerd om de opkomst op te krikken.
Wanneer weten we wie er heeft gewonnen?
Naar verwachting wordt dat in de vroege woensdagochtend duidelijk. Als een van de kandidaten een overduidelijke overwinning boekt, zal de ander zijn verlies toegeven. Zowel Trump als Clinton zal een speech houden, waarin de een dus de overwinning claimt en de ander de nederlaag erkent.
Maar het kan raar lopen, zoals in 2000. Toen was het verschil tussen de twee kandidaten (George Bush en Al Gore) zo klein, dat lang onduidelijk was wie er echt gewonnen had. Pas na een hertelling van een deel van de stemmen, werd op 12 december definitief vastgesteld dat Bush de winnaar was. Trump heeft al gezegd dat hij niet zomaar akkoord gaat met de uitslag. Hij heeft de laatste maanden steeds geroepen dat de verkiezingen gemanipuleerd worden. Of die speech er bij eventueel verlies van de Republikein dus komt, is de vraag.
Wat voor strijd ging eraan vooraf?
Zelden ging een presidentiële verkiezingsstrijd er zo fel en onvoorspelbaar aan toe als die tussen Trump en Clinton. Het ging over e-mails, belastingontwijking en aanranding. En ze beledigden niet alleen elkaar, ze wisten ook hele bevolkingsgroepen tegen zich in het harnas te jagen.
En hoeveel kostte de strijd?
De campagne was duur. Heel duur. Clinton doorbrak de magische grens van maar liefst 1 miljard dollar en is daarmee recordhouder: nog nooit haalde een kandidaat zoveel geld op. Trump daarentegen deed het met een stuk minder.
Waarom wordt er op een dinsdag in november gestemd?
Election Day is altijd op de dinsdag na de eerste maandag van de maand november. Waarom? Omdat Amerika traditioneel overwegend agrarisch was en november een relatief rustige maand was voor landarbeiders. Daarnaast moesten veel mensen naar een stad in de buurt om te stemmen. Door de verkiezingen op dinsdag te plannen, hoefden mensen niet op zondag te reizen.
Gaat het op Election Day alleen om de president?
Nee. Veruit de meeste aandacht gaat naar de presidentsverkiezingen, maar op deze verkiezingsdag wordt er ook gestemd op leden van het Congres en voor tal van wetsvoorstellen, zoals het legaliseren van cannabis.
Meer weten over de Amerikaanse verkiezingen? Bekijk onze speciale site:
