Peilingwijzer: PVV verliest voorsprong op VVD
In de eerste Peilingwijzer na het zomerreces staan PVV en VVD voor het eerst in langere tijd weer gelijk, op 25 tot 29 zetels in de Tweede Kamer. Ook de aanhoudende opmars van 50Plus valt op: van 4 tot 7 zetels in juli naar 7 tot 11 nu.
Volgens politicoloog Tom Louwerse, de maker van de Peilingwijzer, is het evenwicht tussen de twee koplopers niet zozeer het gevolg van een sterke stijging van de VVD, als wel van een heel geleidelijke daling van de PVV.
De partij van Geert Wilders piekte begin dit jaar op 33 tot 39 zetels. Daarna ging het stapje voor stapje omlaag, al scoort de PVV nog altijd aanzienlijk beter dan bij de verkiezingen van vier jaar geleden (toen 15).
Migratie
Onderzoek naar overstapmotieven van PVV-kiezers is niet beschikbaar. Volgens Tom van Dijk van GfK , het onderzoeksbureau dat meewerkt aan De Stemming van EenVandaag, heeft het vermoedelijk te maken met de daling van het aantal asielaanvragen. Minder mensen beschouwen immigratie als een van de twee grootste problemen in Nederland, laat een peiling van de Europese Commissie zien.
Er is ook geen onderzoek gedaan naar de oorzaken van de opmars van 50Plus, eind augustus de eerste partij die een verkiezingsprogramma presenteerde.
Louwerse wijst erop dat de partij door de jaren heen een grillig beeld laat zien in de Peilingwijzer. In maart 2013 scoorde 50Plus rond de 18 zetels. In oktober van dat jaar verliet fractievoorzitter Henk Krol vanwege een schandaal de Tweede Kamer. Daarna stortte de virtuele steun voor 50Plus in. Maar twee jaar later keerde Krol terug aan het Binnenhof. "En sindsdien zijn er geen nieuwe problemen opgedoken", aldus Louwerse.
Denk
Achter de PVV en de VVD zijn er drie partijen die elkaar in de Peilingwijzer eveneens weinig ontlopen. Het CDA komt uit op 16 tot 18 zetels, D66 op 14 tot 18 en de SP op 14 tot 16. Hetzelfde geldt op een iets lager niveau voor de PvdA en GroenLinks, die beide 11 tot 13 zetels scoren. Daar weer achter komen na 50Plus de ChristenUnie (6 tot 8), de Partij voor de Dieren (3-5) en de SGP (2-4).
Voor het eerst is in de Peilingwijzer ook Denk opgenomen. De partij van de huidige Kamerleden Kuzu en Özturk haalt net 1 zetel. Volgens Louwerse is het in dit geval extra moeilijk om de werkelijke steun te meten, omdat Denk zich in de eerste plaats richt op migrantenkiezers. Die groep, zo leert de ervaring, is moeilijk bereikbaar voor peilingbureaus. Daar komt bij dat het bij migranten voor peilers niet altijd duidelijk is of zij Nederlander zijn en stemrecht hebben bij de parlementsverkiezingen.
Jan Roos
Over VNL wordt juist niet meer apart gerapporteerd in de Peilingwijzer, omdat de partij al maanden geen zetel meer haalde. De recente presentatie van GeenStijl-verslaggever en actievoerder Jan Roos als lijsttrekker heeft daar geen verandering in gebracht. Gebeurt dat de komende tijd wel, dan wordt VNL weer aan de Peilingwijzer toegevoegd.
De NOS publiceert maandelijks de Peilingwijzer. Daarin worden peilingen van de Politieke Barometer (Ipsos), De Stemming (EenVandaag), Peil.nl (Maurice de Hond), I&O Research en TNS Nipo samengevoegd. Meer over de methode achter de Peilingwijzer is te vinden op de website van politicoloog Tom Louwerse (Universiteit Leiden).