Turkse premier: dossier over Gülen naar Washington
Turkije heeft een dossier over de islamitische geestelijke Fethullah Gülen naar de Verenigde Staten gestuurd. Dat heeft premier Binali Yildirim gezegd in een toespraak tot partijgenoten. Gülen, die al jaren in de VS woont, wordt door Ankara verantwoordelijk gehouden voor de couppoging.
Of het dossier ook een officieel verzoek bevat tot uitlevering maakte de premier niet duidelijk. Yildirim uitte ook kritiek op de Amerikanen vanwege hun aarzeling om Gülen uit te leveren. De VS zou er in de strijd tegen terrorisme een dubbele standaard op nahouden. Minister Kerry van Buitenlandse Zaken zei eerder dat Ankara met bewijzen moet komen tegen Gülen als het wil dat de VS hem uitlevert.
Yildirim zei in zijn speech ook dat Turkije in zijn reactie op de staatsgreep de rechtsstaat zal respecteren en niet zal handelen uit wraak.
Golf van arrestaties
Na de mislukte staatsgreep zijn in het land duizenden mensen opgepakt, onder wie veel militairen en politieagenten. Een aantal van hen zijn voorgeleid, veelal met verwondingen aan hun hoofd. Onder de arrestanten zijn de voormalige bevelhebber van de luchtmacht en de bevelhebber van het Tweede Leger, dat verantwoordelijk is voor bescherming van de landsgrenzen met Syrië, Irak en Iran. De eerste zou het brein zijn achter de coup, maar zelf bestrijdt hij dat.
Premier Yildirim vroeg ook om begrip voor de maatregelen die worden genomen. Hij wees er daarbij op dat de coupplegers burgers tot doelwit hadden gemaakt. Verder zei hij dat verdeeldheid moet worden voorkomen. "We hebben nu eensgezindheid, broederschap nodig."
Doodstraf
Behalve de arrestaties zijn ook duizenden mensen ontslagen of op non-actief gesteld, onder wie tal van rechters. Ze zouden banden hebben met de Hizmet-beweging van Gülen. Ook wordt in het land gesproken over herinvoering van de doodstraf, die in 2004 werd afgeschaft. Dat was destijds een voorwaarde voor toetredingsonderhandelingen met de EU. Erdogan heeft gezegd dat hij een initiatief van het parlement voor herinvoering van de doodstraf zal ondertekenen.
De reactie van de Turkse regering op de mislukte coup heeft internationaal geleid tot bezorgde en kritische reacties. Eurocommissaris van Uitbreiding, de Oostenrijker Johannes Hahn, suggereerde dat de Turkse regering al lijsten had klaarliggen van mensen die ze liever kwijt zijn dan rijk. "Dit is precies waar we bang voor waren", zei Hahn na de golf arrestaties en ontslagen.
Vandaag sprak ook de VN-mensenrechtenchef Zeid Ra'ad Al-Hussein zijn zorgen uit over de massale arrestaties en ontslagen. Hij wil dat Turkije onafhankelijke waarnemers toelaat tot detentiecentra.
