Strengere wapenwetten in VS: twee stappen vooruit, eentje terug
"Daar gaan we weer. Opnieuw een bloedbad, dit keer de grootste in onze geschiedenis: 49 doden, 53 gewonden. Een nieuwe kans voor het Congres om actie te ondernemen. En opnieuw laten we die kans liggen."
De Democratische senator Dianne Feinstein deed vannacht geen enkele moeite om haar teleurstelling te onderdrukken, nadat de Amerikaanse Senaat voorstellen voor strengere wapenwetgeving had weggestemd.
Extra controles
De Democraten proberen vergeefs al een paar jaar om universele achtergrondcontroles door het Congres te krijgen. Ze willen dat iedereen wordt gecheckt, ongeacht waar een vuurwapen wordt gekocht.
Nu moeten de meeste wapenwinkels wel antecedentenonderzoek doen, maar zijn online-verkopers en wapenbeurzen vrijgesteld van die controles. Volgens een lobbygroep voor sterkere wapenwetten worden zo jaarlijks 6 miljoen vuurwapens ongecontroleerd verkocht.
Na elke grote schietpartij in de VS laait de discussie over wapenwetgeving op. Ook nu probeerden de Democraten hun langgekoesterde wetten opnieuw in stemming te brengen in de hoop dat ze dit keer wel worden aangenomen.
Tot hun grote frustratie lukt dit steeds niet. Dat komt niet alleen door de sterke pro-vuurwapenlobby onder aanvoering van de National Rifle Association (NRA).
Veel Amerikanen zien hun geweer of pistool als een grondrecht. In het tweede amendement op de grondwet is namelijk vastgelegd dat het recht van Amerikanen op vuurwapenbezit niet zal worden belemmerd.
De NRA herinnert Congresleden, zeker in een verkiezingsjaar als dit, te pas en te onpas aan die grondwettelijke plicht. De lobby leidt ertoe dat strengere wapenwetten het keer op keer niet halen.
Voor president Obama was begin dit jaar de maat vol: hij nam eigenhandig maatregelen. Alle wapenverkopers moesten een vergunning aanvragen en zich laten registreren als wapendealer, ook al verkopen ze online of op beurzen. Op die manier vallen zij onder de wet die het antecedenten-onderzoek verplicht.
Maar uit een analyse van The Washington Post bleken die maatregelen een papieren tijger. Obama had slechts een richtlijn (.pdf) gepubliceerd op basis van bestaande wetgeving en uitspraken van rechters.
Meer dan het benadrukken van de regels kon Obama zonder het Congres niet doen. In de nasleep van de aanslag in Orlando hekelde hij het gebrek aan initiatief. "Is dit het land dat we willen zijn? Niets doen is ook een bewuste keuze."
Voor de voorstanders van strengere wapenwetgeving gloort er toch een beetje hoop op Capitol Hill. Een Republikeinse senator werkt aan een compromis waar beide partijen mee zouden kunnen leven.
Zo wil senator Susan Collins de wapenverkoop verbieden aan mensen die op de no-flylijst staan. Daarnaast krijgen de opsporingsdiensten een melding als iemand die op een terreurlijst staat een wapen koopt, zodat bijvoorbeeld de FBI die persoon kan volgen.
Verschillende senatoren die tot nu toe de eigen partijlijn volgden, hebben hun steun uitgesproken voor Collins' voorstel. "We moeten een compromis bereiken dat daadwerkelijk vuurwapens uit de handen van potentiële terroristen houdt en tegelijkertijd de grondrechten van de Amerikanen beschermt", zei een senator.
Het is nog te vroeg om te zeggen of en wanneer de Senaat erover gaat stemmen.
