Beladen proces tegen Turkse journalisten van start

Vandaag begint in Turkije een beladen proces. Twee journalisten staan terecht voor spionage en steun aan terroristen. Ze kunnen daarvoor levenslang krijgen.

De verdachten zijn Can Dündar, hoofdredacteur van de krant Cumhuriyet, en Erdem Gül, chef van de politieke redactie. Beiden zijn bekende namen in de Turkse media, zegt correspondent Lucas Waagmeester. "Dit zijn echt veteranen in de Turkse journalistiek. Het is alsof in Nederland een proces tegen de hoofdredacteur van de Volkskrant zou worden aangespannen."

Cumhuriyet is een kritische linkse krant. "Scherp over de regering en president Erdogan. Een van de laatste kranten in Turkije die nog tegenwicht durven te bieden. Can Dündar is vlak voordat dit hele verhaal begon naar de krant toegehaald als iemand die de krant profiel kon geven als beroemde journalist."

Trucks vol wapens

Vorig jaar mei schreef de krant over een colonne vrachtwagens die op weg was naar Syrië. De politie wilde de colonne controleren op smokkelwaar, maar werd tegengehouden om dat onderzoek te doen. "Onder druk van de geheime dienst mochten die trucks toch Syrië binnenrijden. Politiemensen en aanklagers die bij het onderzoek betrokken waren, werden vervolgens ontslagen. En er kwam een moratorium: niemand mocht meer schrijven over wat er in die trucks had gezeten."

President Erdogan stelde aanvankelijk dat de trucks een "nationaal geheim" bevatten. "Daarmee maakte hij de zaak nog groter. Later zei hij: niks aan de hand, er zaten hulpgoederen in voor onze Turkmeense broeders in Syrië."

Cumhuriyet onderzocht het voorval en publiceerde in juni vorig jaar beelden waaruit bleek dat de trucks vol lagen met wapens, vermoedelijk bestemd voor de extremistische strijders van al-Nusra in Syrië.

Strijd der titanen

President Erdogan verscheen op tv en verklaarde dat de journalisten een zware prijs zouden betalen voor de publicatie. In november werden Dündar en Gül gearresteerd. Vorige maand werden ze vrijgelaten op last van het hooggerechtshof. "Dat bepaalde dat ze niet terecht vastzaten en dat ze naar huis mochten in afwachting van hun proces."

Erdogan was furieus over de vrijlating en verscheen opnieuw op de Turkse televisie. "Hij zei: ik heb niks te maken met het hooggerechtshof, de rechters die daar zitten zijn gek geworden. Onder die druk van de president begint vandaag deze rechtszaak."

Volgens Waagmeester gaat de zaak feitelijk over de kern van de Turkse democratie. "Erdogan zegt dat het proces los staat van de persvrijheid en een spionagezaak is. Maar anderen zeggen dat de president bezig is zijn macht op een ongekende manier uit te oefenen op de onafhankelijke pers en op de top van de rechterlijke macht. Het is echt een strijd der titanen, kun je wel zeggen, en die gaat vandaag beginnen."