Niet alle pensioenfondsen in problemen door lage rente

Vier van de vijf grootste pensioenfondsen hebben in hun beleggingsbeleid relatief weinig rekening gehouden met de kans op een extreem lage rente. Dat blijkt uit een inventarisatie door de NOS. De twee grootste pensioenfonden, ABP en Zorg en Welzijn, hebben een kwart tot één derde van hun beleggingen verzekerd tegen een langdurige periode van lage rente. Het pensioenfonds voor de Bouw, BPF Bouw, heeft bijna de helft van de beleggingen verzekerd, en staat er daarom minder slecht voor.

"Als je voorzichtig bent, val je minder hard", vat directeur David van As van BPF Bouw zijn beleggingsbeleid samen.

Maar het afdekken van renterisico's heeft een keerzijde. "Als de rente stijgt en je hebt je helemaal ingedekt tegen een lage rente, dan profiteer je niet of nauwelijks van de stijgende rente" zegt Peter Borgdorff van Zorg en Welzijn. "Bovendien kost het afdekken van risico´s geld."

Kampioen dekkingsgraad is pensioenfonds Calpam. Waar vier van de vijf grote fondsen onder het absolute minimum zijn gezakt van een dekkingsgraad van negentig procent, scoort Calpam 154,51. "Dit jaar hebben we de pensioenuitkering met 0,7 procent verhoogd. Maar als de inflatie twee procent bedraagt, kunnen we dat ook geven", zegt directeur Karel van Cappelle.

De financiële prestaties van het fonds spreken tot de verbeelding van grote fondsen. Die zitten in zwaar weer en kunnen gepensioneerden al jarenlang niet compenseren voor gestegen prijzen. Door de lage rente is de situatie nu zo nijpend, dat enkele fondsen vrezen de pensioenuitkeringen te moeten gaan korten.

Jaren negentig

In de jaren negentig was de situatie anders. Grote fondsen verdienden fors aan hun beleggingen in aandelen en haalden rendementen van vijftien tot twintig procent. Calpam verdiende in die tijd relatief weinig met zijn voorzichtige beleggingen. "Wij zaten op een rendement van ongeveer zeven procent. We waren het sukkeltje van de klas", zegt Van Capelle.

Zijn fonds bleef tegen de stroom in vasthouden aan de in 1985 ingezette beleggingsstrategie, gericht op een waardevast pensioen (prijsverhogingen worden gecompenseerd). Zeventig procent van het vermogen van Calpam zit in obligaties. Als de rente stijgt, daalt de waarde van dat bezit. Maar als de rente omlaag gaat, stijgt de waarde van obligaties. Daardoor staat Calpam er nu relatief goed voor.

Van Capelle adviseert de grote fondsen renterisico's af te dekken door meer in obligaties te beleggen. "Mij schoonvader zit bij ABP. Ik zie wat het betekent als de prijsstijgingen niet worden gecompenseerd."