30 jaar na de moord op Olof Palme is het mysterie nog steeds niet opgelost

Vandaag is het dertig jaar geleden dat de Zweedse premier Olof Palme op straat werd doodgeschoten. De moord op de socialistische premier is nooit opgelost en wordt beschouwd als het nationale trauma van Zweden.

Hoewel inmiddels al 133 mensen de moord hebben bekend en 11.000 mensen als verdachten zijn aangemerkt, kan de Zweedse politie nog steeds niet bewijzen wie het heeft gedaan. Daar komt misschien verandering in, want deze week liet de recherche weten de betrokkenheid van een oude bekende te gaan onderzoeken.

Afgelopen donderdag werd een persconferentie gehouden. Daarin noemde de politie de naam van Christer Andersson, een man van wie al eerder is gedacht dat hij iets met de moord te maken had. Andersson zou Palme hebben gehaat.

De Nederlandse journalist Marc Pennartz verdiept zich al jaren in het mysterie rondom de dood van Palme. Hij vertelt in Met het Oog op Morgen dat Andersson twintig jaar geleden al eens werd ondervraagd. Hem nu oppakken kan niet meer, want de man is zeven jaar geleden overleden. "Maar men heeft wel veel belangstelling in datgene wat hem in beeld bracht, namelijk de revolver die hij bezat", vertelt Pennartz.

De journalist schreef een boek over de moord op Palme en opperde daarin Andersson als verdachte. Nu wil de Zweedse politie zijn rol verder onderzoeken. "Kort na de moord besloot men alle revolvers van het type dat de dader gebruikte op te sporen. Dat waren er 450. Die zijn toen allemaal ingeleverd. Behalve het wapen van Christer Andersson. Dat is nooit teruggebracht."

Ongeloofwaardig

Pas zeven jaar na de moord moest de man zich hierover verantwoorden bij de politie. "Hij heeft een of ander verhaal opgehangen dat hij het wapen had verkocht", vertelt Pennartz. "Een tamelijk ongeloofwaardig verhaal."

Andersson beroofde zichzelf van het leven toen in 2008 de politie bij hem voor de deur stond. De broer van Andersson had de politie gebeld, omdat hij al een tijd niks van zijn broer had gehoord en bezorgd was.

Iemand anders werd wel veroordeeld voor de moord. Doordat er in het begin veel fouten in het onderzoek zijn gemaakt, ontstond er volgens Pennartz druk vanuit de samenleving om de dader te vinden.

In 1988 pakte de politie Christer Pettersson op, een alcoholist die eerder al eens de cel in moest voor doodslag. "Op basis van een twijfelachtige identificatie van de vrouw van Olof Palme, die ten tijde van de moord bij haar man was, werd Pettersson aangemerkt als de schuldige." Meer bewijs was er echter niet en dus werd Pettersson in hoger beroep vrijgesproken.

Veel Zweden geloven tegenwoordig dat de binnenlandse veiligheidsdiensten verantwoordelijk zijn voor Palmes dood. Ook bestaan er een hoop andere theorieën. Zo zou de Koerdische afscheidingsbeweging PKK achter de moord zitten of de Zuid-Afrikaanse geheime dienst. Die laatste mogelijkheid wordt overigens serieus genomen door de politie.

Speculatie

Dertig jaar na de dood van Olof Palme heeft het verhaal dus nog steeds geen bevredigend einde. Voer voor speculatie is er nog genoeg.

Ondertussen gelooft de familie van Palme nog steeds dat Pettersson de moord heeft gepleegd. Ook een oud-medewerker van Palme is daarvan overtuigd. Vorige week liet hij weten dat Pettersson voor de moord leden van Palmes kabinet had benaderd om meer te weten te komen over de premiers gewoontes en agenda.