'Rapport zonder bronnen over IS toch gedegen'

Het vandaag verschenen rapport over Nederlanders die IS-strijder zijn geworden, of dat overwegen, is volgens terrorismedeskundige Bibi van Ginkel "gedegen", ondanks het niet vermelden van bronnen.

"We weten niet hoe ze aan de informatie zijn gekomen, maar het rapport is wel gebaseerd op jarenlang werk met deze materie", zegt Van Ginkel.

De inlichtingendienst schetst in Leven bij ISIS, de mythe ontrafeld een ontluisterend beeld over het leven in het kalifaat.

Keuze

Van Ginkel kan alleen maar gissen hoe de AIVD te werk is gegaan. "Mijn indruk is dat ze gebruik hebben gemaakt van openbare bronnen en gesprekken van de eigen agenten met talrijke vertrouwenspersonen. Die zijn op hun beurt vaak ook weer geïnformeerd door andere vertrouwenspersonen in en buiten het oorlogsgebied."

Van Ginkel, die verbonden is aan het instituut voor internationale betrekkingen Clingendael, heeft naar aanleiding van een voorpublicatie met de AIVD gediscussieerd over het niet noemen van bronnen. "Het heeft voor- en nadelen. Voor de AIVD was het een keuze, houden we de informatie voor onszelf of vinden we het belangrijk genoeg om het te publiceren?"

De AIVD heeft het belangrijk gevonden om het beeld dat ze hebben gekregen naar buiten te brengen, zegt Van Ginkel. "Ze geven de boodschap af dat de propaganda over paradijselijke omstandigheden lariekoek is. En dat je niet meer kunt aankomen met het argument dat je in de heilstaat gelooft, waar je als vrijwilliger de goede zaak kunt dienen. Daar zal niet iedereen vatbaar voor zijn, maar degenen die nog twijfelen kun je zo wat geestelijke munitie geven."

Ook terrorismedeskundige Jelle van Buuren van de Universiteit Leiden noemt het rapport gedegen. Hij is het met Van Ginkel eens dat de AIVD met het rapport potentiële Syriëgangers op andere gedachten wil brengen.

"Het is niet het ultieme middel waarmee je potentiële IS-gangers hier houdt, maar het kan wel helpen. Ouders en leraren kunnen dit gebruiken in de discussies over de aantrekkingskracht van het jihadisme."