Europese Commissie vandaag met kabinet in Amsterdam

Het voltallige kabinet gaat vandaag naar het Scheepvaartmuseum in Amsterdam voor een ontmoeting met de Europese Commissie onder leiding van de Luxemburger Claude Juncker. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima ontvangen het gezelschap later op de dag in het Paleis op de Dam. Het gebeurt in het kader van het Nederlandse EU-voorzitterschap.

Nederland is sinds de jaarwisseling voorzitter van de Europese Unie. Wat betekent dat? En wat kunnen we voor elkaar krijgen?

Vier vragen over de functie die Nederland het komende half jaar bekleedt:

Hoe heeft Nederland de voorzittershamer in handen gekregen?

Daar hebben we niks bijzonders voor hoeven doen. Het lidmaatschap van de Europese Unie is voldoende. Alle 28 lidstaten zijn om beurten een half jaar EU-voorzitter.

Tot en met december was Luxemburg het, en vanaf juli valt de eer te beurt aan Slowakije. Nederland moet tijdens het voorzitterschap nauw samenwerken met de voorganger en de opvolger, om te voorkomen dat het alleen maar dingen doet die goed zijn voor het eigen imago en probleemdossiers doorschuift naar de volgende.

Het is de twaalfde keer dat Nederland de voorzittershamer hanteert. Eerder deden we dat in 1960, 1963, 1966, 1969, 1972, 1976, 1981, 1986, 1991, 1997 en 2004.

Hoeveel invloed heeft de voorzitter?

Het voorzittende land leidt de ministersvergaderingen en toppen van de EU, waarin de lidstaten over hun beleidsterrein overleggen. Zo zit minister Asscher volgende week al een raad voor van ministers die zich bezighouden met werk. En als er weer een Transportraad is, zit minister Schultz op de voorzittersstoel.

Dat betekent dat Nederland in de eerste helft van dit jaar "een sturende rol heeft bij het maken van wetten en politiek beleid", stelt het kabinet.

Er kunnen onderwerpen op de agenda worden gezet, die Nederland belangrijk vindt. Deze keer is als belangrijkste onderwerp het scheppen van banen gekozen.

De voorzitter heeft dus zeker invloed, maar die is niet heel groot. Wie weet er bijvoorbeeld nog wie een jaar of anderhalf jaar geleden voorzitter was? Laat staan, wat er toen allemaal is besloten.

Komt er nieuw Verdrag van Amsterdam?

Nee, dat zit er niet in. Tijdens het Nederlandse voorzitterschap in 1997 werd in Amsterdam een belangrijk Europees verdrag gesloten over de Europese regelgeving. Door de plaats waar de handtekeningen werden gezet, is de naam van Nederland voor eeuwig aan dat verdrag gekoppeld. En dat is natuurlijk nooit weg.

Door het Verdrag van Lissabon uit 2007 zit een Europees verdrag dat naar een van de hoofdsteden is genoemd, er niet meer in. In dat verdrag is bijvoorbeeld afgesproken dat bijeenkomsten van Europese regeringsleiders voortaan een vaste voorzitter hebben en in Brussel worden gehouden.

Ook de Raad van Buitenlandse Zaken heeft een vaste voorzitter gekregen. Dat betekent dus dat minister Koenders geen Buitenlandraad hoeft voor te zitten.

Verder zijn in dat verdrag afspraken gemaakt die ertoe leidden dat het voorzitterschap vooral dient om de belangen van Europa te dienen, en niet die van de individuele lidstaten.

Wat gebeurt er vandaag?

Vandaag krijgt EU-voorzitter Nederland de Europese Commissie op bezoek, het dagelijks bestuur van Europa, waarvan Juncker voorzitter is en Frans Timmermans eerste vice-voorzitter.

Premier Rutte ontvangt de commissieleden in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam, waar het voltallige Nederlandse kabinet aanwezig is.

Rutte zal een gesprek met Juncker hebben in het Europagebouw, naast het Scheepvaartmuseum. Dit tijdelijke gebouw is speciaal voor het Nederlandse voorzitterschap opgetrokken. Hier vinden het komende half jaar internationale bijeenkomsten plaats.

Aan het begin van de middag ontvangen koning Willem-Alexander en koningin Máxima het hele gezelschap in het Koninklijk Paleis op de Dam.

Het bezoek van de commissie wordt afgesloten met een ontmoeting met leden van de Eerste en Tweede Kamer in Den Haag.