Zijn de hoogtijdagen van terreurgroep IS voorbij?

De druk op terreurgroep IS wordt opgevoerd. Op verschillende fronten in zowel Irak als Syrië verliest de terreurgroep terrein.

Volgens het Iraakse leger zijn de strijders van de radicaal-islamitische groepering na wekenlange gevechten in de stad Ramadi verslagen. In maart moesten ze Tikrit opgeven en in november verloren ze de stad Sinjar.

Ook in Syrië hebben IS-troepen het zwaar. In het noorden hebben Syrische Koerden afgelopen week een belangrijke dam in de rivier de Eufraat heroverd. Met de inname van de Tishreen-dam zijn de jihadisten een belangrijke aanvoerroute naar hun zelf uitgeroepen hoofdstad Raqqa kwijt.

Bombardementen van de anti-IS-coalitie onder leiding van de Verenigde Staten hebben hier een belangrijke bijdrage aan geleverd. Ook Rusland voert bombardementen uit boven Syrië, al hebben de Russen het meer voorzien op andere rebellengroepen dan IS.

Terreinverlies

Berekeningen van onderzoeksbureau IHS bevestigen het terreinverlies van Islamitische Staat. Volgens de onderzoekers is het kalifaat het afgelopen jaar met 14 procent gekrompen. Netto, want IS won ook terrein. In mei werd de archeologische stad Palmyra veroverd op het Syrische regeringsleger.

Schrikbewind

Het is de vraag of de verliezen van IS aan het front van tijdelijke aard zijn. Zal de terreurbeweging in 2016 het verloren gebied terugwinnen en het kalifaat weer uitbreiden?

Midden-Oostendeskundige Bertus Hendriks van Clingendael twijfelt er niet aan dat Islamitische Staat uiteindelijk verdreven wordt. "IS heeft in Irak een fantastische uitgangspositie, het land was hun grootste voedingsbodem. Soennitische Irakezen waren immers zwaar teleurgesteld in de sjiitische regering van premier Maliki."

Maar volgens Hendriks gaat het "schrikbewind van de terreurgroep en hun wezensvreemde interpretatie van de islam de meeste Irakezen veel te ver", en dus is er geen ideologische steun voor IS.

In Syrië ontstond een machtsvacuüm toen verschillende rebellengroepen het regeringsleger van president Assad gingen bestrijden. "Dat gat werd met succes door IS opgevuld", aldus Hendriks.

Maar ook in Syrië hebben de jihadisten het nu zwaar. "Er komen wel veel nieuwe IS-rekruten bij maar dat zijn toch uitsluitend buitenlanders die eerder een barrière vormen voor de Syrische bevolking."

Boodschap al-Baghdadi

De geestelijk leider van IS al-Baghdadi kwam afgelopen zaterdag met een audioboodschap. Hij gaf toe dat de terreurgroep is verdreven uit gebieden die ooit in handen waren van IS, maar benadrukte dat de luchtaanvallen van Rusland en de anti-IS-coalitie zijn groepering alleen maar sterker maken. Het leek alsof hij de IS-strijders een hart onder de riem wilde steken.

De strijd is voorlopig nog niet gestreden. IS heeft nog steeds een grote delen van Irak en Syrië in handen en er zal in veel gebieden nog hard worden gevochten.