Britse ex-Guantánamo-man vertelt over angst tijdens gevangenschap

De laatste Brit die gevangen zat in Guantánamo Bay heeft een boekje opengedaan over de gang van zaken in het Amerikaanse detentiekamp op Cuba. In het eerste interview dat Aamer Shaker (48) heeft gegeven sinds zijn vrijlating, beschrijft hij hoe bang hij was als hij militairen op de gang naar zijn cel hoorde lopen.

"Je weet dat je gewond kunt raken, omdat het enorme mannen zijn", zegt hij. "Beren van kerels van ruim boven de 100 kilo, gespierd. Je kon verlamd raken. Alles kon gebeuren. Alles."

Hij herinnert zich hoe ze hem bij binnenkomst tegen de grond werkten, bovenop hem zaten en schreeuwden dat hij zich niet moest verzetten. "Maar ik verzette me niet, hoe kon ik?", vraagt hij zich hardop af in een exclusief interview aan de Mail On Sunday.

IJskoude kamer

In de loop der jaren is hij door zo'n tweehonderd verschillende ondervragers verhoord. Shaker vertelt hoe hij geregeld vastgeketend lag aan de grond, in een ijskoude kamer, tot wel 36 uur achtereen. Soms lieten ze hem tijdens ondervragingen niet naar het toilet gaan, lieten ze hem niet slapen en werd hij geplaagd met urenlange keiharde rockmuziek.

Shaker, die ook de Saudische nationaliteit heeft, werd in 2001 opgepakt in Afghanistan en zat sinds 2002 in de Amerikaanse gevangenis. Hij werd ervan verdacht dat hij een eenheid van de Taliban leidde en Osama bin Laden had ontmoet. Hij heeft dat zelf altijd ontkend.

Biezen pakken

Shaker moet zelf niets van extremisme hebben. "Hoe kun je jezelf het recht geven om hier in dit land te wonen, samen met de mensen hier, en net te doen alsof je een normaal persoon bent, en dan ineens mensen probeert te doden op straat?"

Volgens hem is het in de islam niet toegestaan om burgers te doden. "Zelfs als het oorlog is, kun je niet zomaar mensen of kinderen doden, of een mes pakken en op straat mensen neersteken. Als je boos bent op dit land, moet je je biezen pakken."

Eenzame opsluiting

Shaker is volgens zijn advocaten mishandeld en heeft bijna een jaar in eenzame opsluiting gezeten. Hij ging uit protest tegen zijn gevangenschap meerdere keren in hongerstaking.

Shaker kwam anderhalve maand geleden terug naar Engeland. Hij zat dertien jaar vast op Cuba, maar is nooit vervolgd en dat gaat ook niet meer gebeuren. Toen de onderhandelingen over zijn vrijlating begonnen, was hij bang dat het om een ondervragingstruc ging. Pas toen hij bij aankomst in Engeland zijn familie zag, geloofde hij dat hij echt vrij was.