'Regeringsleiders bij start klimaattop is verrassend'
40.000 deelnemers uit ruim 190 landen, 3000 journalisten en 151 regeringsleiders: de klimaattop in Parijs is begonnen. Vooral de aanwezigheid van de regeringsleiders bij de start is opvallend, zegt redacteur Heleen Ekker, die bij de top is. "Dat is anders dan bij vorige bijeenkomsten, zoals Kopenhagen in 2009. Toen kwamen de regeringsleiders alleen aan het einde om knopen door te hakken."
Maar er doemde een probleem op: tijdens die eerdere toppen bleek dat onderhandelaars van sommige landen niets durfden te beslissen zolang de grote baas er niet was, zegt Ekker. "Daarom hebben de Fransen het omgedraaid. De regeringsleiders zeggen nu eigenlijk tegen hun afvaardiging: zet hem op, wij vinden dit belangrijk."
Die regeringsleiders houden vandaag allemaal een toespraak. In twee zalen en in maximaal drie minuten, want anders zou het te lang duren. Een aantal grote spelers heeft al gesproken, onder wie de Franse president Hollande. "De strijd tegen het terrorisme en tegen de opwarming van de aarde zijn nauw met elkaar verbonden. Het zijn twee grote problemen die de wereld bedreigen", zei hij.
President Obama vindt het hoopgevend dat iedereen het moment ziet als een keerpunt. "Wat we delen, is een gevoel van urgentie en dat het binnen onze mogelijkheden ligt om er iets aan te doen." En de Chinese president Xi Jinping benadrukte het belang van samenwerking. "We moeten van elkaar leren."
De leiders spreken niet over de plannen om de klimaatverandering tegen te gaan, zegt Ekker. "Die hebben ze al bekend gemaakt in aanloop naar de top. Bijna alle landen hebben de plannen ingestuurd." Het doel van al die plannen moet zijn om te voorkomen dat de aarde met meer dan 2 graden opwarmt. "Maar het is al gebleken dat al die plannen samen nog niet genoeg zijn om dat te halen."
Als het de landen lukt om tot een akkoord te komen, dan is de vraag hoe dat eruit gaat zien. "Worden het bindende afspraken of niet? Maar het gaat ook over transparantie: hoe wordt ervoor gezorgd dat de afspraken ook daadwerkelijk nageleefd worden. En ze zullen het hebben over financiering; hoe de rijke landen de arme landen gaan helpen met de schade die ze ondervinden door de klimaatverandering."
Waren alle ogen vorige keer op China gericht, nu telt voor veel mensen de opstelling van India, zegt Ekker. "Inmiddels zijn de Chinezen doordrongen van het probleem, onder meer door de smog die in grote steden in China hangt. Daarom zijn nu veel ogen gericht op India. Dat land is nog lang niet zover, maar groeit wel door. Over 15 jaar wonen daar naar verwachting meer mensen dan in China."
De meeste regeringsleiders verlaten de top, die tot 11 december gepland staat, na vandaag. "Het is niet de intentie van de Franse organisatie dat de regeringsleiders aan het einde nog terugkomen, maar de grote vraag is wat er gebeurt als er grote meningsverschillen zijn tussen landen."
