EU en Turkije sluiten akkoord
De EU en Turkije hebben vandaag een akkoord gesloten waarbij de onderhandelingen over een EU-lidmaatschap worden heropend in ruil voor Turkse steun bij het opvangen en tegenhouden van vluchtelingen uit Syrië.
De Turken hadden een grote troef achter de hand: het merendeel van de vluchtelingen dat Europa binnenkomt, doet dit via Turkije. Als Europa de vluchtelingenstroom ingedamd wil zien, kan dat niet zonder de hulp van Ankara.
"Daarom heeft de EU tandenknarsend toe moeten geven. Het is een pijnlijk politiek offer, want de EU ziet dat lidmaatschap vanwege de mensenrechtensituatie in Turkije eigenlijk helemaal niet zitten", stelt NOS-correspondent Arjan Noorlander in Brussel.
De kritiek op de Turkse autoriteiten nam de afgelopen dagen flink toe. Tientallen Syrische vluchtelingen werden volgens Amnesty International door Ankara terug naar Syrië gedeporteerd. Dat is in strijd met internationale regels over vluchtelingen. Ook werden weer kritische Turkse journalisten gearresteerd.
Feestelijk
Niettemin werd in Brussel een overeenkomst gesloten. Daarin is zelfs een datum opgenomen, 14 december van dit jaar, voor een feestelijke heropening van de gesprekken over een EU-lidmaatschap van de Turken.
Dat is volgens Noorlander ook heel erg wat de Turkse premier Davutoglu vandaag uitstraalde: dat deze bijeenkomst vooral in het teken van dat proces staat, waar de EU vooral stappen gezet wilde zien waar het de migrantenstroom betreft.
"De winst van de Turken is vooral symbolisch. Praktisch gezien is dit slechts een eerste stap en zijn er nog zeker dertig hoofdstukken te gaan. Als het al zou gebeuren, dan duurt het nog vele jaren voordat Turkije EU-lid kan worden. Het lidmaatschap blijft een gevoelige kwestie."
In de ogen van de EU gaat het akkoord op de eerste plaats om de opvang van Syrische vluchtelingen in Turkije en daarmee het indammen van de vluchtelingenstroom naar EU-landen. Daarvoor ontvangt Ankara zoals al eerder afgesproken 3 miljard euro.
Een belangrijk onderdeel van de overeenkomst is dan ook het 'Joint Action Plan' dat in oktober al was opgesteld en dat nu in gang wordt gezet. Dit houdt in dat dat EU en Turkije samen de migratiestroom gaan reguleren. Enerzijds worden de levensomstandigheden van de 2,2 miljoen Syrische vluchtelingen in Turkije verbeterd en tegelijkertijd worden de Turkse grenzen strenger bewaakt en worden economische migranten actief tegengehouden en teruggestuurd naar het land van herkomst.
Volgens Noorlander is het niet zo dat Turkije dit op de lange baan kan schuiven. "Het is namelijk wel de bedoeling dat nog deze winter de vluchtelingenopvang in Turkije aanzienlijk verbetert. En de drie miljard gaan ook niet in zijn geheel rechtstreeks naar de Turken maar komen via de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR op de juiste plaats terecht."
