Nieuwe genocide dreigt in Burundi

Bij de aanval op een café in Bujumbura, de hoofdstad van Burundi, zijn gisteravond volgens getuigen zeker negen mensen gedood. Het geweld in het land doet sommigen denken aan de jaren 90 toen er tijdens de hevige onlusten tussen Hutu's en Tutsi's in Burundi en het buurland Rwanda honderdduizenden mensen omkwamen.

In Bujumbura doen geruchten de ronde dat de overheid achter de moorden zit. En in bepaalde wijken, die als bolwerken van de oppositie gelden, gaan de veiligheidstroepen van deur tot deur om burgers te ontwapenen. De deadline om illegale wapens in te leveren, verliep zaterdag om middernacht.

De geruchten worden gevoed door de eerste, anonieme, getuigenverslagen van de moordpartij in het café. Gewapende mannen zouden iedereen van het terras het café hebben ingedreven en toen zijn gaan schieten. Ook de mensen die het café probeerden te ontvluchten, werden neergeschoten.

Een andere bron vertelde persbureau Reuters dat de aanvallers gekleed waren in politie-uniformen. Dat wordt overigens ontkend door de burgemeester van Bujumbura. Die zegt dat de politie er niets mee te maken heeft en noemt beroving als mogelijke reden voor de aanval.

In Burundi zijn de afgelopen maanden bij geweld en protesten ten minste 200 mensen gedood. Tienduizenden zijn het land ontvlucht.

De problemen begonnen toen president Pierre Nkurunziza aankondigde een derde termijn te willen en vervolgens in juli de omstreden presidentsverkiezingen won.

De situatie in Burundi leidt ook buiten de landsgrenzen tot grote ongerustheid. De president van buurland Rwanda, Paul Kagame, deed een emotionele oproep die massaal werd gedeeld op de sociale media.

Kagame ziet een parallel tussen de huidige situatie in Burundi en de periode in Rwanda die voorafging aan de genocide in 1994. Hij maakt zich zorgen over de mogelijke aanwezigheid van Hutu-rebellen in Burundi, waarvan sommigen actief zouden hebben deelgenomen aan de genocide in Rwanda. Kagame: “De Burundezen zouden daar lessen uit moeten trekken.”

Kagame beschuldigt zijn Burundese ambtsgenoot Pierre Nkurunziza, een voormalige Hutu-rebellenleider, ervan onbereikbaar te zijn. Kagame: “Hoe kan hij zich opwerpen als leider van zijn land? De Burundese leiders zien zichzelf als goden. Elke dag sterven er mensen en de lichamen worden door de straten gesleept.” Hij verwijt de leiders van Burundi zelfs “de bevolking van de ochtend tot de avond uit te moorden.”

Boter op zijn hoofd

Anderen zeggen dat Kagame boter op zijn hoofd heeft. Het regime in Rwanda wordt gezien als een van de moorddadigste ter wereld. En momenteel probeert Kagame zelf ook om de wet op te rekken en daarmee voor zichzelf een derde termijn als president mogelijk te maken.

Maar Kagame is niet de enige die de parallellen ziet. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gewaarschuwd voor een escalatie van geweld. De Amerikaanse VN-ambassadeur Samantha Power waarschuwt ook.

Kakkerlakken

Power haalt de voorzitter van de senaat van Burundi aan, die opgeroepen zou hebben om politieke tegenstanders ‘te verpulveren’ en hen ‘te bespuiten’, wat doet denken aan het scheldwoord dat tijdens de Rwandese genocide voor de Tutsi's werd gebruikt: kakkerlakken.