Onderzoeker keert terug naar plek waar ijsbeer hem aanviel
De Nederlandse onderzoeker Piet Oosterveld is een van de deelnemers aan een grote Nederlandse wetenschappelijke expeditie in het Noordpoolgebied, die komende week begint. Een bijzondere reis voor een man die terugkeert naar de plek waar hij niet alleen jarenlang onderzoek deed, maar ook werd aangevallen door een ijsbeer.
Oosterveld vertelde zijn huiveringwekkende verhaal destijds in het tv-programma Sonja op Zondag. Nog met het hoofd in het verband, waarin een afdruk van de tanden van de ijsbeer goed zichtbaar waren. Oosterveld bivakkeerde in 1987 samen met een collega-bioloog in een hutje op Spitsbergen voor onderzoek naar de vegetatie en rendieren.
Tanden
Toen hij op een dag in september naar buiten keek, zag Oosterveld een ijsbeer die bezig was om hun bootje te vernielen. Daarom rende de onderzoeker met een brandende fakkel naar buiten, in de hoop de ijsbeer te verjagen. Dat mislukte. In plaats daarvan richtte de ijsbeer zich op hem.
Op de terugweg naar de hut, struikelde Oosterveld, waarna de ijsbeer boven op hem sprong. Die zette meteen z'n tanden in het hoofd van de onderzoeker. Zijn collega, George Visser, zag vanuit de hut wat er gebeurde. Toen had de beer al een stuk oor, wang en hoofdhuid in z'n bek. Visser rende naar buiten, sprong daarop op de rug van de ijsbeer, het beest werd even afgeleid, waarna de twee mannen alsnog de hut konden bereiken.
Flarden
"Toen heeft George al die flarden en plakken die langs m'n hoofd hingen weer op z'n plaats gelegd, een scheut alcohol erover heen gegooid en een stevig noodverband aangelegd", vertelde Oosterveld tegen Sonja Barend. Daarna moesten de twee mannen nog drie dagen wachten voor ze werden opgehaald door een boot.
Bijna dertig jaar later gaat Oosterveld naar de plek terug waar zijn gevecht met de ijsbeer plaatsvond. Bijzonder om mee te maken, vindt hij. Hoewel hij zich ook enigszins ergert aan de opzet van de reis, die in zijn ogen te veel lijkt op een cruise. In zijn ogen was het beter geweest om het geld te steken in een onderzoek van een paar maanden, door een handjevol wetenschappers.
Warmer
Met de expeditie die deze week begint, gaan ruim vijftig Nederlandse wetenschappers mee. Op allerlei verschillende terreinen wordt onderzoek gedaan. Er wordt gekeken naar "de gevolgen van menselijk handelen in één van de meest afgelegen wildernissen", stelt de website van de expeditie. "Een gebied waar momenteel grote veranderingen optreden doordat het er de laatste jaren aanzienlijk warmer is geworden."
Het Noordpoolgebied warmt sneller op dan de rest van de wereld. Dat heeft grote consequenties voor alle dier- en plantensoorten, voor de gletsjers en voor het zeewater. Om al deze aspecten te kunnen onderzoeken, varen de wetenschappers vanuit de hoofdstad van Spitsbergen, Lonqyearbyen, naar Kapp Lee op het eiland Edgeøya .
Kuipers Munneke
Ook Peter Kuipers Munneke, weerman van de NOS en tevens klimaatonderzoeker van de Universiteit Utrecht, vaart mee. Hij gaat op Edgeøya een weerstation plaatsen, waarmee het smelten van de gletsjers daar gemonitord kan worden.
Verslaggever Martijn Bink vaart ook mee en zal geregeld verslag doen van de expeditie.