Sandew Hira: open archieven over Bouterse
Door correspondent Harmen Boerboom
Nederland moet de geheime archieven uit de jaren 80 over Suriname openbaar maken. Dat vindt de Nederlands-Surinaamse publicist Sandew Hira.
Vorige week kondigde Hira aan dat de Surinaamse president Bouterse bereid is om mee te werken aan waarheidsvinding over de Decembermoorden van 1982. Daarbij kwamen vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse om het leven. Bouterse is hoofdverdachte in de zaak. Hij heeft nooit openlijk over de gebeurtenissen gesproken.
Slot en grendel
Hira zei maandag op een persconferentie in Paramaribo dat hij in een brief aan de ambassadeurs van Nederland, de Verenigde Staten en Cuba gevraagd heeft om mee te werken aan de waarheidsvinding. Genoemde landen waren in de jaren 80 van de vorige eeuw nauw betrokken bij de gebeurtenissen in Suriname.
Hira beweert dat hij indertijd door Nederland is benaderd om samen met de Amerikaanse inlichtingendienst CIA ten strijde te trekken tegen Bouterse. Een deel van de Nederlandse archieven uit die periode is bestempeld als geheim en blijft nog tot 2060 achter slot en grendel.
Over de gevraagde medewerking is Hira dan ook sceptisch. "Ik heb er geen al te hooggespannen verwachtingen over, maar ik wil niet na afloop van ze horen dat ze het me niet hebben gegeven omdat ik er niet om gevraagd heb."
Kritiek
De onderzoeker en publicist zei dat Bouterses veiligheidschef Melvin Linscheer contact met hem heeft gezocht en dat na een aantal gesprekken een plan is uitgedacht om door middel van een lang gesprek tussen de president en Hira het proces van waarheidsvinding uit te voeren.
Hira kreeg de afgelopen week felle kritiek over zijn betrokkenheid bij het voorgenomen initiatief. Zijn critici, onder wie veel nabestaanden, zien het als een onderonsje en denken dat Bouterse niet alles zal vertellen. Zij vinden dat het Surinaamse staatshoofd voor de rechter moet verschijnen.
Maatschappelijke gevolgen
Die kritiek weersprak Hira. Volgens hem zijn de Decembermoorden geen juridisch, maar een politiek en sociaal-maatschappelijk probleem. "Als er een juridische oplossing was, waarom hebben de voorgaande regeringen die dan niet veel eerder gevonden?", zei Hira.
De populariteit van Bouterse maakt een juridische oplossing volgens hem niet mogelijk. "Denk je nou werkelijk dat de politie Bouterse gaat arresteren? En als ze dat al zouden doen, wat zouden dan de maatschappelijke gevolgen voor Suriname zijn?"
Handreiking
"Ik ben het niet eens met mijn critici, maar ik respecteer hun mening", vervolgde hij. "En ik steek hierbij mijn hand uit om samen over onze meningsverschillen en mogelijke oplossingen te praten. Misschien worden we het eens, misschien ook niet. Maar ik hoop dat mijn tegenstanders mijn handreiking willen accepteren en dat we on speaking terms blijven en zo dichter bij elkaar kunnen komen."
Hira geeft voor het waarheidsonderzoek vol gas. Na een grondige voorbereiding wil hij in november Bouterse drie dagen lang interviewen. Het verslag daarvan moet op 8 december klaar zijn en aangeboden worden aan de voorzitter van het Surinaamse parlement, Jennifer Geerlings-Simons.
