Vught eerder onder de loep wegens zelfmoord

Als Lau G. inderdaad zelfmoord heeft gepleegd, is het niet de eerste keer dat een gedetineerde van het gevangeniscomplex in Vught een einde aan z'n leven maakt. In 2012 werd er zelfs onderzoek gedaan in de inrichting, omdat er binnen enkele maanden tijd vier gedetineerden zelfmoord pleegden.

Dat jaar wist ook Fred B. zelfmoord te plegen in zijn cel. B. had de ouders van zijn ex doodgestoken, om haar te straffen dat zij hun relatie had verbroken. Op de dag dat de rechter uitspraak zou doen in zijn zaak, beroofde hij zichzelf van het leven.

B. had enkele maanden eerder ook een suïcidepoging gedaan: hij had een strop gemaakt van zijn kleding. Daarop werd hij geboeid opgesloten in een isoleercel met een motorhelm op, om herhaling te voorkomen.

Muur

Jaarlijks plegen tien tot twintig gevangenen zelfmoord. Zelfs in een extra beveiligde inrichting als Vught is het mogelijk, omdat gedetineerden maar weinig nodig hebben. Eén gedetineerde wist zijn nek te breken door hard tegen de muur te lopen.

Het enige dat echt werkt, is het continu volgen van een gevangene in een isoleercel, maar die extreme maatregel wordt "niet lichtvaardig en niet langdurig" genomen, schreef staatssecretaris Teeven in 2011.

Stress

Vaak gebeurt een zelfmoord op een stressvol moment, zoals direct na opsluiting of rondom een uitspraak. Dat was ook het geval in drie van de vier zaken uit 2012 in Vught. Ook bij Lau G. kan daar sprake van zijn: hij werd gisteren veroordeeld tot levenslang voor een dubbele moord.

Wat in Vught meespeelt, is dat er veel zware en moeilijke gevallen worden opgesloten. Naast een reguliere gevangenis zijn er op het complex ook nog de Extra Beveiligde Inrichting voor vluchtgevaarlijke criminelen, de Terroristen Afdeling en een Penitentiair Psychiatrisch Centrum. Het risico op zelfmoorden is daar groter dan in reguliere gevangenissen, vanwege de complexe problematiek.

Totaal onverwacht

Na de vierde zelfmoord in Vught stelden de Inspectie Veiligheid en Justitie en de Inspectie voor de Gezondheidszorg een onderzoek in, om te kijken of de zelfmoorden te voorkomen waren geweest. Daaruit bleek dat er geen verbanden waren tussen de zaken.

Zo vonden de zelfmoorden plaats op verschillende locaties en afdelingen. In drie van de gevallen kwam de zelfmoord totaal onverwacht, de vierde gevangene werd nauwlettend in de gaten gehouden, maar vooral omdat werd gedacht dat hij anderen iets zou aandoen.

Dossier afgesloten

Wel werden enkele verbeterpunten voorgesteld. Zo moesten de beveiliging en de zorg beter op elkaar worden afgestemd. Ook moest informatie over de gedetineerden beter worden gedeeld.

Een jaar later was de Inspectie Veiligheid en Justitie te spreken over de vooruitgang die was geboekt. Informatie werd beter gedeeld, het personeel was beter opgeleid en er was binnen de inrichting veel steun voor de verbeterpunten. Omdat men vertrouwen had dat dat voldoende was, werd het dossier gesloten.