Peilingwijzer: tijd dringt voor VVD en PvdA
Drie maanden voor de Statenverkiezingen zijn regeringspartijen VVD en PvdA nog altijd ver verwijderd van een meerderheid. De VVD is de laatste maand in de Peilingwijzer zelfs weer drie zetels gezakt, naar 22 tot 26 zetels, terwijl de PvdA op een stabiel laag niveau van 11 tot 15 zetels staat.
Samen hebben de regeringspartijen in de peilingen maar een kwart van de stemmen. Tom Louwerse, de maker van de Peilingwijzer, zegt dat het onwaarschijnlijk lijkt dat de partijen op 18 maart zelfs maar in de buurt van een meerderheid komen. De peilingen gaan weliswaar over de Tweede Kamerverkiezingen, en niet over de Provinciale Staten of de Eerste Kamer, maar ze geven wel een indicatie.
Louwerse vergelijkt de Statenverkiezingen met de ‘midterm elections’ in de VS. Volgens hem hebben de regeringspartijen het daarbij altijd moeilijk. “Kijk maar naar Rutte I. Toen maakten de regeringspartijen het kabinetsbeleid tot inzet van de verkiezingen, maar ze bleven steken op 37 zetels in de Eerste Kamer."
Rechtse kiezers
Voor de VVD is het volgens Louwerse nu aanzienlijk lastiger dan destijds, toen de partij met het CDA regeerde en het kabinet werd gedoogd door de PVV. “De rechtse kiezers die toen ontevreden waren over het regeringsbeleid konden eigenlijk nergens heen, terwijl ze nu hun onvrede kunnen uiten door op het CDA of de PVV te stemmen."
Afgelopen zomer deed de VVD het beter in de peilingen, dankzij het optreden van het kabinet in de MH17-crisis. Dat effect is nu uitgewerkt, terwijl de economie nog niet echt een duidelijk herstel laat zien en de onvrede bij de achterban over regeren met de PvdA onverminderd groot is. Daardoor is de VVD ongeveer terug op het niveau van een jaar geleden.
PvdA'ers niet blij
De PvdA is de laatste weken niet verder weggezakt, maar er is ook geen enkel teken van herstel. Dat het voortbestaan van het tweede kabinet-Rutte een belangrijk thema bij de verkiezingen wordt, kan ook nauwelijks helpen. Louwerse: ”Van regeren met de VVD worden in de PvdA-achterban maar weinig mensen blij."
Doordat de VVD deze maand is weggezakt, staat de PVV (25 tot 29 zetels) in de Peilingwijzer nu alleen op kop, hoewel de partij van Geert Wilders niet meer terrein heeft gewonnen.
Profiteren
Van het verlies van de VVD lijken nu per saldo vooral D66 en het CDA te profiteren. D66 wint iets meer dan twee zetels ten opzichte van vorige maand, en staat met 22 tot 26 zetels met de VVD op een gedeelde tweede plaats.
De winst van het CDA (de partij komt uit op 19 tot 23 zetels) valt deze maand net binnen de foutmarge, maar het CDA laat al wel anderhalf jaar een geleidelijke stijging zien.
Stijgende lijn
Verder lijkt de SP de laatste maanden redelijk stabiel (17 tot 19 zetels) en houdt GroenLinks de voorzichtig stijgende lijn vast (nu 6 tot 8 zetels). De ChristenUnie staat op 5 tot 7 zetels, en de SGP en de PvdD staan op 3 tot 5.
Aan het herstel van 50Plus in de peilingen is een einde gekomen. De partij staat op 2 tot 4 zetels. Het is daarmee de enige oppositiepartij die niet significant wint ten opzichte van de vorige verkiezingen.
De NOS publiceert iedere maand De Peilingwijzer van politicoloog Tom Louwerse. In de Peilingwijzer worden peilingen van de Politieke Barometer (Ipsos), De Stemming (EenVandaag), Peil.nl (Maurice de Hond) en TNS Nipo samengevoegd. Meer over de methode achter De Peilingwijzer is te vinden op de website van Louwerse.