Utrecht bestrijdt de leegstand in de binnenstad door jonge ondernemers een kans te geven
Leegstand in de binnenstad van Utrecht wordt tegengegaan met de komst van startende ondernemers die tijdelijk een pand krijgen. Ze krijgen subsidie en worden geholpen bij de onderhandelingen met de eigenaar van het pand dat ze willen huren. Zo helpt Centrum Management Utrecht ze bij het opstarten van hun bedrijfje midden in het centrum.
Het project heet Morgen Mooier Maken en is een samenwerking tussen de ondernemersvereniging Centrum Management Utrecht en de gemeente. Het project draait nu ruim een jaar. Volgens de cijfers is vorig jaar de leegstand in de binnenstad teruggelopen, maar de gevolgen van corona en de hoge energieprijzen zijn nog niet voorbij. Nog steeds staat er te veel leeg vindt Jeroen Roose-van Leijden. "Leegstaande panden beïnvloeden heel erg hoe je een winkelstraat of een winkelgebied beleefd, dus we hebben het liefst zo min mogelijk leegstaande panden en juist veel activiteiten in die panden."
Zonder Morgen Mooier Maken vind ik het te risicovol en te spannend
Jonge ondernemers krijgen nu dus met het project een kans om in een leegstaand pand hun droom te verwezenlijken, zoals Jelle Jonker. Hij begon met een partner een tweedehands kledingwinkel waar ook workshops gegeven worden. Een kunstenaarsproject dat hij graag permanent in de binnenstad wil opbouwen. Als startende ondernemer moet hij genoegen nemen met een contract met speciale voorwaarden.
Bij de weegschaal voor de kleding vertelt Jelle lachend: "We hebben een opzegtermijn van vijf dagen." Hij wijst naar de wielen onder de kledingrekken. "Ons concept is volledig mobiel. Alles staat hier op wielen en we zijn niet bang voor vieze handen. Dan verhuizen we gewoon weer naar een ander pand." Hij wil wel jaren blijven in de binnenstad, maar kan dat financieel niet. "Een eigenaar van een pand wil natuurlijk een huurder die voor een hele lange periode met zekerheid van zaken en met geld zijn pand kan intrekken. Wij als jonge ondernemers hebben dat geld gewoon niet."
Met haar porselein naar de binnenstad
Suzan Becking heeft al even van de binnenstad mogen proeven samen met collega-ambachtslieden. Ze maakt keramiek en werkt nu weer in haar atelier aan de Europalaan. Ze mist de binnenstad en gaat daarom voor een tweede keer een pandje huren met hulp van Morgen Mooier Maken. "Die eerste keer vorig jaar was zo leuk en zo goed ook. We raakten echt in gesprek met mensen die gewoon oprecht geïnteresseerd zijn in het ambacht."
Terwijl ze porselein giet in de mallen legt ze uit hoe ze de kopjes maakt. Nu 6 minuten wachten, het porselein uit de mal gieten en dan blijft er een rand achter in de mal dat het kopje vormt. Intussen vertelt ze dat ze zonder het project Morgen Mooier Maken niet in de binnenstad kan zitten als jonge ondernemer. "Dan had ik het te risicovol gevonden en te spannend. Ik denk dat die subsidie ook de ruimte geeft om het toch te proberen en ze helpen met de onderhandelingen over het huurcontract."
De huren van de panden zijn veel te hoog
De huur van een winkelpand in de Steenweg of de Oudegracht in Utrecht is hoog. Het kan oplopen tot duizenden euro's per maand. Maar dat is begrijpelijk, legt Jeroen van Centrum Management uit. Vaak worden de verdiepingen boven de winkel niet gebruikt en leveren dus geen inkomsten op voor de eigenaar van het pand. "Wil je dus de waarde van een pand vasthouden zul je moeten kijken naar de verdieping. Bijvoorbeeld om daar appartementen of woningen te realiseren. En dan kun je daarmee de huur beneden aantrekkelijker maken voor startende ondernemers."
Een woning realiseren boven een winkelpand schijnt lastig te zijn, want dan moet je ook een ingang maken aan de straatkant en dat is duur. Een winkeleigenaar wil namelijk zo veel mogelijk etalage hebben en een extra deur neemt dat weg. Toch zijn er steeds meer pandeigenaren die woonruimte creëren boven de winkels. Roose-van Leijden: "We proberen slimme combinaties te maken. Er zijn bijvoorbeeld blokken van meerdere vastgoedeigenaren die woningen willen bouwen. Wij proberen ze dan samen te krijgen om te kijken of ze via één opgang meerdere appartementen kunnen ontsluiten."
In het centrum lopen de mensen
In de tussentijd blijven de huren nog hoog en kunnen startende ondernemers niet zomaar een pandje in de binnenstad huren. De leegstand is nu zo hoog dat Jelle al maanden in het centrum zijn winkel heeft. Hij hoopt dat de 5 dagen opzegtermijn voorlopig nog niet ingaat. "We doen er nu alles aan om een hele dichte programmering voor elkaar te krijgen. Volgende week is de eerste 'Tie 2 do Dye 4' cursus met duurzame verfproducten en daarmee kun je dan kleding weer nieuw leven inblazen."
De kopjes bij Suzan zijn uit de mal en beginnen er al echt als kopjes uit te zien, ze zet een stempeltje aan de binnenkant en aan de onderkant. "Naar dat kleine parapluutje aan de binnenkant zoeken veel mensen", zegt ze glimlachend, "Dat is mijn handelsmerk."
Ze heeft net te horen gekregen dat ze een pand aan de Choorstraat kan krijgen samen met collega's en met hulp van Morgen Mooier Maken. In juli hoopt ze het winkeltje te openen. Ze heeft er heel veel zin in. "Ja daar lopen de mensen, daar heb je echt aanloop. Gratis publiek."