Dit is een nieuwsbericht van
RTV Oost

Boeren snappen niets van 'kromme' regel: "Moet verplicht mest afvoeren en kunstmest aankopen"

  • RTV Oost\Chantal Everaardt

Melkveehouder Geertjan Kloosterboer begrijpt niet waarom hij een deel van zijn dierlijke mest moet afvoeren, en kunstmest moet aankopen. "Mest is het bruine goud wat ik gebruik op mijn grasland en voor mijn mais, dat is de voeding voor mijn koeien. Gek genoeg moet ik een deel afvoeren." Toch zit er wél een gedachte achter dit mest-systeem, zegt Pieter de Wolf, onderzoeker bij de Wageningen Universiteit.

Regelgeving in Nederland bepaalt dat een boer een maximaal afgesproken hoeveelheid dierlijke mest mag uitrijden over het land, daarnaast mag de boer de stikstof behoefte voor het gewas aanvullen met kunstmest, kunstmatige stikstof. Gewassen hebben stikstof nodig om te groeien, maar als je dierlijke mest gebruikt, is de kans op uitspoeling groter.

Dat betekent dat de grond en het gewas niet alle meststoffen opnemen en dat er meststoffen verloren gaan en in het oppervlaktewater en grondwater kunnen komen. Dat is onwenselijk.

Meer mest op gras

Op grasland is de kans op uitspoeling nihil. Geertjan vraagt zich daarom al een poos af waarom hij zijn prachtige 'bruine goud' tegen betaling moet afvoeren en daarvoor kunstmest in de plaats moet aankopen, terwijl hij op zijn grasland meer dierlijke mest dan hij nu mag uitrijden kwijt kan in zijn ogen.

"Als je het hebt over kringlooplandbouw dan denk ik dat we ook zeker moeten kijken naar de mogelijkheden hier op grasland, daar is de uitspoeling namelijk gering. Wij melkveehouders hebben voornamelijk grasland als gewas, naast bijvoorbeeld een klein deel mais. Ik kan hier op mijn gras prima meer poep van mijn dieren kwijt. Dat is veel duurzamer dan kunstmest aankopen wat veel gas kost in de productie en ook nog stikstof uitstoot tijdens dat productieproces. Dat moet toch anders kunnen?"

Koeien produceren mest

Wetenschap en onderzoek

Die vraag hebben we voorgelegd aan Pieter de Wolf, onderzoeker bij de Wageningen Universiteit. Pieter de Wolf is onderzoeker op de Boerderij van de Toekomst in Lelystad. Daar wordt in de praktijk onderzoek gedaan naar verschillende technieken op het gebied van bemesting, teelten, gewasbeschermingsmiddelen en bodemleven om te komen tot een duurzame en haalbare manier van landbouw.

Op de vraag van Kloosterboer legt de wetenschapper uit dat het kunstmest-systeem inderdaad voor melkveehouders krom klinkt. Eigen mest afvoeren en wel kunstmest gebruiken. Dat komt doordat in dierlijke mest niet alleen stikstof zit, maar ook fosfaat. En van die laatste mag niet teveel in de bodem terechtkomen, legt Pieter de Wolf uit.

"In het verleden zat er teveel fosfaat in de grond, dat niveau is nu teruggebracht, maar daar moet je wel op blijven letten. Dus zijn er wettelijke afspraken gemaakt. Ik begrijp wel dat dat voor melkveehouders raar aanvoelt. De mestwetgeving zit sowieso ingewikkeld in elkaar, maar een simpel 'ja, we ruilen kunstmest in voor dierlijke mest' kan niet."

Pieter de Wolf, Wageningen University and Research

Pieter de Wolf legt ook uit dat er verschil zit tussen akkerbouw en grasland. "Met kunstmest kan je heel precies de juiste hoeveelheid meststof afgeven aan een gewas met minder kans op uitspoeling, dat is vooral in de akkerbouw belangrijk. Als er gezaaid wordt is de grond eigenlijk nog te koud om dierlijke mest effectief te kunnen laten zijn, dus gebruik je als boer ook kunstmest. Je spreekt niet van goed of fout, het gebruik van beiden is de praktijk."

Zonder (kunst)mest?

De maatschappelijke discussie over het gebruik van kunstmest kennen ze op de Boerderij van de Toekomst ook. Onlangs publiceerde De Wolf nog een stuk hierover.

"Vroeger plagden we stukken natuur af voor meststoffen en nog later importeerden we vogelpoep van overzee. Dat raakt op, natuurlijke bronnen blijven 'beroven' kan natuurlijk niet. Maar de wereldbevolking groeide en de behoefte aan voedsel en voedselzekerheid ook. Dus kwam kunstmest. Wij zijn met zoveel mensen op de wereld. Voor voedselzekerheid is kunstmest nodig. Het is onderdeel van het grote systeem, je kunt niet zeggen we slopen de voedselproductie eruit, we zitten dus eigenlijk in een spagaat."

Het groener produceren van kunstmest kan wel een oplossing zijn om duurzamer landbouw te bedrijven. "Daar heb je wel heel veel groene energie voor nodig, hier in Flevoland heb je misschien wat meer ruimte daarvoor. Maar dat moeten we echt onderzoeken met elkaar. De inzet van diezelfde kunstmest op het land of het effect ervan verandert natuurlijk niet, dan gaat het alleen om de productie. Natuurlijk is het goed om onderzoek te doen naar de hoeveelheid kunstmest die je gebruikt, dat doen boeren zelf ook."

Politiek

Geertjan wil toch graag weten of het niet simpeler kan. "In goede jaren haal ik meer stikstof van mijn land dan dat ik er op aanbreng, dat verschraald de bodem ook dan moet ik daar toch koeienpoep kunnen uitrijden. Het zogenaamde mestoverschot kunnen we als melkveehouders met veel grasland simpeler oplossen. Ik ben benieuwd wat de politiek hier aan kan doen."

Deel artikel: