Boerin Antje Kingma kijkt terug op twee jaar actievoeren: "We zijn geen steek opgeschoten"

Een dag na de boerenactie bij het provinciehuis in Zwolle, vraagt boerin Antje Kingma zich af hoe het verder moet voor boeren in Overijssel. Terug op het erf van het Boerhoes, haar idyllisch gelegen eigen boerenbedrijfje in Dalfsen, richt zij zich geëmotioneerd tot de verslaggeefster die haar de klinische vraag stelt of de acties van gisteren wat hebben opgeleverd. "Hoe moeten wij verder boeren. Hoe dan?!"

Na twee jaar van actievoeren is de boerin uit Dalfsen nog steeds strijdvaardig. Maar ze constateert ook dat de toekomst voor winstgevend en duurzaam boeren in Overijssel zeer ongewis is. "Twee jaar geleden stonden we ook bij het provinciehuis te protesteren tegen het afwentelen van het stikstofprobleem op de boeren. En gisteren stonden we er wéér, voor precies hetzelfde verhaal. We zijn geen steek opgeschoten."

Dat er nog altijd geen duidelijk antwoord ligt van de overheid over hoe het verder moet met het boerenleven onder het huidige stikstofregime, steekt Antje Kingma zeer. "Ik ben er klaar mee dat er wel naar de boeren wordt gewezen, maar niet wordt meegedacht mét de boeren."

Duurzaam boerenbedrijfje, dé maat voor Overijssel

Kingma wijst op haar eigen Boerhoes, dat je met de beste wil van de wereld echt niet zou kunnen omschrijven als hét voorbeeld van een overdadig stikstof uitstotend bedrijf. Het Boerhoes oogt eerder als hét duurzame boerenbedrijfje dat de provincie als maat voor de Overijsselse agrarische sector zou wensen. Antje heeft wat koeien, enkele varkens en een plukje kippen in haar stal. Maar ook een camping en ze doet, warempel, aan natuurbeheer. Wat wil je nog meer. Toch is ze de eerste die er meteen een kanttekening bij plaatst. "Ja, ook hier is stikstofuitstoot, zoals bij elke boer. Maar is dat niet zo bij elk bedrijf?"

Vandaar dat ze het idee achter de actie van FDF, Farmers Defence Force, ook mooi vond. "We hebben er gisteren in de actie tegen Jumbo op gewezen dat elk bedrijf een aandeel heeft in het stikstofprobleem. En dat het iets is voor ons allemaal om op te lossen. Maar zo zit het tot nog toe niet in elkaar."

Lelystad Airport

De boerin uit Dalfsen wijst naar de hemel boven haar boerderij. "Daar in de lucht, daar kijk je naar de toekomstige aanvliegroute voor vliegtuigen die straks op Lelystad Airport moeten landen. Hoeveel wordt er niet in het werk gesteld om die luchthaven van de grond te krijgen. Geldt dan het stikstofprobleem ineens niet voor dat vliegveld?"

Antwoorden krijgen de boeren niet op zulke vragen. Laat staan dat er voor boeren een werkbare oplossing komt. Afwachten? Dat is niet de stijl van boeren. En zeker niet die van Antje Kingma. "Wij gaan dit oplossen, hoe dan ook. De boeren moeten zelf aan de bak en we gaan nu aan de slag."