Staatsbosbeheer smeert Overijsselse ganzeneieren in zodat embryo's stikken, dit is waarom

Staatsbosbeheer gaat de populatie ganzen in Overijssel inkrimpen door eieren in te smeren met maisolie. De eieren komen dan niet uit doordat het embryo stikt. Waarom doet Staatbosbeheer dat? We zochten het uit.

Samen met onder meer provincie Overijssel, Natuurmonumenten en boeren is het plan gemaakt om nog maar één van de gemiddeld zes eieren in een ganzennest uit te laten komen.

Op zoek naar ganzennesten

Om er achter te komen waarom dit nodig is, treffen we in Nationaal Park Weerribben-Wieden Herman Brink, hoofd van Staatsbosbeheer in Overijssel. Terwijl er een drone de lucht in gaat, legt Brink uit wat ze doen. "Deze drone zoekt middels een warmtebeeldcamera naar de nesten van ganzen, hier tussen het riet. Als er eentje wordt gevonden, markeren we die op de kaart."

We gingen op zoek naar eieren en smeerden ze in met maisolie (Dronebeelden: Brandhof Natuur & Platteland):

Overlast door ganzen

Goed zoeken is niet nodig, want het stikt van de ganzennesten in de Weerribben. "Het zijn er ongelofelijk veel", vervolgt Brink. "En dat moet je nagaan dat een gans gemiddeld zes eieren per nest legt. De populatie wordt hier groter en groter."

En daar zit juist de crux. De populatie moet verkleind worden, maar waarom? "Het antwoord is tweeledig. Enerzijds hebben boeren ontzettend veel last van de ganzen. Anderzijds brengen ze ook schade toe aan de natuur. Een grote populatie ganzen is een bedreiging voor de kwaliteit van de natuur. Zeldzame planten en bloemen komen mogelijk in gevaar", legt Brink uit.

Enorme kosten

Vooral boeren met veel landbouwgrond hebben last van de ganzen. "Ze vernielen de landbouwgrond, ze vreten gewassen en poepen alles onder. Boeren hebben dan recht op de 'fauna-vergoeding'." Deze vergoeding krijgen boeren als er schade wordt veroorzaakt door in het wild levende en beschermde diersoorten. In Overijssel gaat het bij 90 procent van de claims om schade door ganzen.

"Ook daarom is hebben we belang bij een kleinere populatie ganzen. Dat moet het aantal claims drastisch verlagen." Toch zal het nog wel een aantal jaren duren voordat de populatie echt verkleint. "Ganzen worden wel tien jaar oud, dat gaat niet zo snel dus", sluit Brink af.

Maisolie

Terug naar de maisolie, want hoe werkt zo'n behandeling eigenlijk? Om antwoord op die vraag te krijgen spreken we af met boswachter Jeroen Bredenbeek in Kalenberg. "We gaan met de boot", zegt hij. "Een klein stukje varen en dan vinden we genoeg nesten."

Als we aanmeren is het eerste nest al snel gevonden. Negen eieren liggen keurig naast elkaar in het nest. "Ze zijn nog koud, dus er wordt nog niet echt gebroed", legt Bredenbeek uit terwijl hij en één van de vrijwilligers met een pompje maisolie aan komt lopen.

"Er zitten waarschijnlijk twee vrouwtjes op één nest. Meestal leggen ganzen namelijk maar zes eieren." Voordat de eieren ingesmeerd worden met olie, pakt Bredenbeek één van de eieren. "Die leggen we apart. Als we namelijk alle eieren behandelen, legt de gans er gewoon weer zes. Datzelfde geldt als we de eieren allemaal meenemen."

Verstikking

Terwijl de vrijwilliger druk in de weer is met de maisolie en de eieren, legt Bredenbeek uit hoe het werkt. "Doordat we nu alle eieren insmeren met de maisolie, komt er geen lucht meer door de schil. Het embryo krijgt geen kans om te groeien omdat er geen lucht meer bij komt. Eigenlijk kan je het verstikking noemen."

Moet dat een boswachter geen pijn doen? Bewust een ei niet laten uitkomen? "Het voelt wel een beetje gek ja. Maar aan de andere kant ben ik wel rationeel. Als we het niet doen krijgen we grote problemen. Zowel in de natuur als bij de landbouw."