Hoeveel heb je als eigenaar van zonnepanelen aan een thuisbatterij?

Het Zwolse bedrijf Zonneplan verspreidde in Groningse wijken een folder waarin de thuisbatterij wordt aangeprezen als een slimme koop met een terugverdientijd van vijf jaar. Maar is de aanschaf van eigen stroomopslag een verstandige investering?

Op de markt van thuisaccu’s is het gevecht om de klant losgebarsten. Op social media komt de ene na de andere advertentie langs en bedrijven als Zonneplan en ook het Groningse Soly proberen eigenaren van zonnepanelen te verleiden tot aanschaf van een eigen stroomopslag. ’Slim voor je woning, het klimaat en je portemonnee’, zegt Soly. Je zult wel gek zijn geen batterij te kopen, toch?

Leveranciers van thuisaccu’s spelen er handig mee in op het verdwijnen van salderingsregeling per 1 februari '27, als het huidige kabinet zijn zin krijgt.

Stroom die is opgewekt met zonnepanelen kan dan niet meer worden verrekend met de verbruikte stroom.

Moet ik mijn spaarpot nu op de kop zetten en een thuisaccu kopen?

Zolang de salderingsregeling nog bestaat is het financieel sowieso geen verstandige aanschaf. De salderingsregeling is in feite één grote accu. De zomerse opgewekte stroom mag je immers aftrekken van de elektriciteit die je in de winter gebruikt. Dan is het alsof je de in de zomer volgelopen accu in de winter leeg laat lopen.

Tot midden vorig jaar zat daar geen beperking op. De prijs voor teruggeleverde stroom was ook dezelfde als voor afgenomen stroom. Daar kwam verandering in toen energiemaatschappijen klanten lieten betalen voor terugleveren van stroom.

Lees verder onder de foto

Ze doen dat omdat het ze geld kost om de stroom van zonnepanelen op het overbelaste net kwijt te kunnen. Die kosten werden altijd verdeeld over alle klanten. Ook klanten zonder panelen betaalden er aan mee. Energiebedrijven wentelen nu die kosten zoveel mogelijk af op eigenaren van panelen.

De ‘terugleverboete’ betekent dat zonnepanelen financieel minder opleveren en dat de terugverdientijd langer is geworden. Daar komt bij dat energiebedrijven ook lagere tarieven zijn gaan rekenen voor stroom die aan het wordt geleverd.

Kan ik dan maar beter wachten tot de salderingsregeling is geschrapt?

Ook dan kost een thuisbatterij vooral geld. Reken op een aanschafbedrag vanaf 5.000 euro, daar komen de installatiekosten vaak nog bij. Die kosten zijn niet terug te verdienen, ook niet over vele jaren.

Een doorsnee thuisaccu met een opslagcapaciteit van 10 kWh is op een zonnige dag ’s morgens al vol. Een wasje draaien en de warmtepomp de vloer laten koelen haalt er wel wat stroom uit, maar de batterij blijft door de zomer heen rond de 80 procent gevuld.

In de winter daarentegen heb je nauwelijks iets aan de batterij, terwijl je hem dan het hardst nodig hebt. Zelfs op een stralende winterdag en met dertig panelen op het dak raakt de accu maar deels vol.

Adviesorganisatie Milieu Centraal stelt dat een huishouden gemiddeld dertig procent van de opgewekte zonnestroom direct zelf verbruikt. De rest gaat naar het net. Met een batterij gaat het aandeel dat een huishouden zelf opsoupeert wel wat omhoog uiteraard, maar niet genoeg om er op termijn wat aan te verdienen.

Lees verder na de animatie

Hoe zit het met het de thuisbatterij van Zonneplan. Die verdient zich toch al na 5 jaar terug?

Dat is wat het bedrijf zelf claimt. De software in de batterij zorgt er volgens Frank Breukelman van Zonneplan voor dat een huishouden stroom aan het net levert of afneemt en opslaat tegen de beste prijs. Op een dag met veel wind en zon en dus een overproductie van stroom kan zelfs een negatieve stroomprijs gelden, waarbij iemand die stroom afneemt geld toe krijgt.

Breukelman: ‘Onze batterij handelt op de energiemarkt. Is er een stroomtekort, dan levert de batterij de eerder opgeslagen stroom weer terug aan het net. Dus dan verkoop je het als het ware weer.’

Zelfs zonder zonnepanelen verdient volgens Zonneplan een thuisbatterij zich op deze manier binnen paar jaar terug.

Zo levert Zonneplan volgens Breukelman ook een bijdrage aan het beter in balans brengen van vraag en aanbod op het elektriciteitsnetwerk.

‘Nu al vallen omvormers van zonnepanelen uit om te voorkomen dat het net overbelast raakt’, legt hij uit. ‘Waar we met ons energiemanagement naartoe willen is dat we samen met netbeheerders daar op gaan sturen. Het is natuurlijk hartstikke zonde dat zonnepanelen uitvallen en er CO2-vrije stroom verloren gaat.’

Lees verder onder de foto

Dat zijn mooie rekensommen, maar zit er een garantie op die terugverdientijd?

Volgens Zonneplan nemen de verdienmogelijkheden voor de thuisbatterij door afschaffing van de salderingsregeling en ontstaan van lokale stroommarkten alleen maar toe.

Directeur Jaap Hoeksema van de Groningse energiecoöperatie Energie van Ons is kritisch op het Zonneplan-project: ‘Als Zonneplan zo zeker is van de terugverdientijd, laat ze dan de batterij gratis weggeven. Zoals Zonneplan het doet, zo werkt een dynamisch energiecontract ook al, daar heb je niet eens een batterij voor nodig.’

Hoeksema waarschuwt voor te zonnige rendementsvoorspellingen. Daarvoor zijn er volgens hem teveel onzekere factoren, zoals de hoogte van de elektriciteitsprijs en de onvoorspelbaarheid van de energiemarkt.

Ik wil af van fossiele energie en wil ook zoveel mogelijk zelfvoorzienend zijn, ik koop toch een batterij.

Helemaal onafhankelijk zijn van het energienet is voorlopig een illusie. Toch zegt Hoeksema van Energie van Ons: ‘Je kunt ook kiezen vanuit overtuiging, wanneer het je niet uitmaakt dat het economisch niet haalbaar is. Ik vind dat op zich wel een mooie gedachte. Want we denken voortdurend vanuit de economie, maar wanneer iemand een auto koopt dan wordt nooit gesproken over terugverdientijd. Daarom vind ik het nu wel een goed idee een thuisbatterij aan te schaffen. Want goed voorbeeld doet goed volgen.’

Mensen die nu een batterij aanschaffen zijn dezelfde types die als eerste zonnepanelen op het dak lieten plaatsen en een elektrische wagen kochten, aldus Hoeksema. ‘En je maakt jezelf ook los van het zwabberbeleid van de overheid en van netbeheerders die verzuimen de capaciteit van het elektriciteitsnet uit te breiden.’

Oké het maakt me niet uit wat het kost, ik doe het voor het milieu en laat een thuisbatterij installeren

Nou, laat toch maar, zegt Milieu Centraal. Andere (grootschalige) technieken kunnen het net beter ontlasten en doen dat milieuvriendelijker. Want alleen al de productie van een batterij is milieutechnisch niet gunstig.

Lees verder onder de foto