Bij Trudie thuis hangt overal aluminiumfolie om straling van zendmast te verminderen
Mobiele telefoons, 4G, 5G en wifisignalen: in de afgelopen twintig jaar is de draadloze communicatie alleen maar toegenomen. Al die apparaten en masten geven straling af en er zijn mensen die zich daar zorgen over maken.
Drieënhalf jaar geleden ging Trudie van Rooijen uit Ermelo 's avonds tegen de vlakte. Ze dacht aan een tia of een epileptische aanval en ging naar de huisarts, die haar doorverwees naar de GGZ.
De arts sloot meteen uit dat Trudie was 'aangestraald', zoals ze zelf vermoedde. Dat was even slikken, maar Trudie ging de strijd aan. "Ik had kunnen weigeren en niet naar de GGZ kunnen gaan, maar ik vond het belangrijk dat die gesprekken wel gevoerd zouden worden."
Bekijk de video. De tekst gaat daaronder verder.
Uiteindelijk vond ze gehoor bij de arbo-arts, die haar afkeurde. Sindsdien voelt Trudie de erkenning dat ze stralingsgevoelig is. Dat heeft nogal wat gevolgen voor gehad, want aan het einde van haar straat prijkt een metershoge zendmast. Ze heeft de wanden van haar woning bekleed met aluminiumfolie en weert apparaten zo goed en zo kwaad als dat gaat, want zodra draadloze communicatiemiddelen in haar omgeving aanstaan, ervaart ze concentratieverlies.
Trudie weet dat veel mensen sceptisch staan tegenover haar klachten, maar dat vindt ze oké. "Ik ervaar het op een andere manier."
Concentratieproblemen en slapeloosheid
In het tv-programma In het vizier van De Jager reist Inge de Jager af naar Ermelo om in gesprek te gaan met Trudie. Ze hoort de ervaringen, ziet de gevolgen en praat met Trudie over de ontwikkelingen die gaande zijn. Ook strijkt ze neer in Haarlo, waar Wilma de Jong er net zo in staat als Trudie.
Ze ervaart concentratieproblemen, hoofdpijn en slapeloosheid als gevolg van stralingen. Het was voor haar de enige reden om jaren geleden familie en vrienden achter zich te laten en te verhuizen van Leiden naar Haarlo. In haar stralingsarme omgeving ontstonden echter ook plannen voor de komst van een mast voor mobiele communicatie. Daarom spande Wilma een zaak aan - en de rechter stelde haar in het gelijk.
De gemeente Berkelland, waar Haarlo onder valt, moet van de rechter aantonen dat er geen gezondheidsrisico's ontstaan door plaatsing van de mast. Als de gemeente in het hoger beroep ook bakzeil haalt, moet de wet- en regelgeving mogelijk worden aangepast. "Maar ik vind het nog te vroeg om daar al op vooruit te lopen", zegt wethouder Maikel van der Neut. "We wachten de uitspraak eerst af, daarna moeten we kijken wat dit betekent voor Berkelland. En eventueel voor Nederland."
Vinger aan de pols houden
De overheid wil 5G uitrollen door heel Nederland, maar stuit hier en daar op verzet. De wetenschap is er nog niet over uit of straling nu schadelijk is of niet, zegt Hans Kromhout van de Gezondheidsraad. "Men zit in de loopgraven en bestookt elkaar behoorlijk", legt hij uit. "Ik vind dat we de vinger aan de pols moeten houden, het is niet uit te sluiten dat straling verband houdt met bepaalde ziekten en aandoeningen. En zeker als het om biologische processen gaat. Je ziet wel wat signalen. Ik denk niet dat het even slecht is als asbest en roken, maar als je een hele populatie blootstelt aan straling, moet je wel zeker zijn van je zaak."
Inge de Jager spreekt ook met Rob van den Boom van de Stichting Elektrohypersensitiviteit (EHS), die zegt dat het economische belang voor de overheid zwaarder weegt dan het gezondheidsbelang. "De overheid erkent alleen dingen die wetenschappelijk tot in den treuren bewezen zijn. Er zijn serieuze aanwijzingen, maar het bewijs is niet honderd procent rond, dus doet de overheid niets. Maar er wordt wel schade aangericht, we moeten niet te lang wachten", vindt Van den Boom.
Wilma is het daar mee eens. "Je kunt het niet zien, het is onzichtbaar in de ruimte. Maar het is niet ongrijpbaar, want je kunt het wel meten. Die informatie over de schade moet bij de mensen komen."