Queer in Fryslân: "Het voelt onveilig om buiten de norm te vallen"

"Ik ben in 2016 aangevallen terwijl ik gewoon op straat stond. Het was 5 mei, bevrijdingsdag. Een groep jongens had op de een of andere manier in de gaten dat ik queer ben. Ze zijn toen met scooters op ons ingereden."

Het was een zeer vervelende ervaring voor Ids Tjaarda uit Leeuwarden. Het is een drijfveer voor wat hij nu doet: hij is queerartiest en maakt muziek onder de naam Blondeau.

Tjaarda is ook een van de initiatiefnemers van Queer Factory, een collectief dat met culturele evenementen het queer zijn gewoner wil maken.

Blondeau en zijn collega's willen de queergemeenschap bij elkaar brengen en zichtbaar maken.

In november organiseren ze veel activiteiten in Leeuwarden. Het doel is om de stad inclusiever te maken met behulp van culturele activiteiten.

"We bestaan vanaf februari dit jaar en hebben al verschillende evenementen georganiseerd", vertelt Eva van Netten, ook een van de oprichters. "De komende weken komen er nog een aantal aan."

In samenwerking met het Noordelijk Film Festival presenteert Queer Factory een aantal films over de thema's. "Ook werken we de komende weken samen met Explore the North met een programma in De Stadskas."

De Stadskas wordt vrijdag geopend door Queer Factory. Bij de opening wordt het stripverhaal 'Dit lichaam is van ons' gepresenteerd.

Van Netten: "Het gaat over seksualiteit en je lichaam. Daarnaast programmeren we een aantal performers die zich laten inspireren door het boek."

Het oprichten van Queer Factory moet een gat in het Leeuwarder nachtleven opvullen, legt Tjaarda uit.

"Ik houd heel erg van het nachtleven en van het dansen in de club, maar dat kon hier niet. Ik vind het jammer om dan maar naar de Randstad te gaan. Waarom kan het hier niet?"

Geen middelvinger

Hij merkte dat er behoefte is aan veilige plekke in het nachtleven voor queers en hun allies (mensen die niet queer zijn, maar ze wel steunen).

"Het is absoluut geen middelvinger naar niet-veilige omgevingen, we willen juist het gesprek aangaan. We willen zo inclusief mogelijk zijn en de deuren openzetten. Dat is zo belangrijk om ook buiten de community steun te vinden, zodat het normaal wordt."

Een flinke teleurstelling was het terugtrekken van het regenboogbeleid van de provincie Fryslân eerder dit jaar. Los van het wegvallen van de financiële steun vindt Tjaarda het een gevaarlijk signaal van de provincie.

"Het gaat om de veiligheid, acceptatie en gezien worden. Juist in deze tijden waarin alles in de wereld steeds conservatiever wordt. Ik vind het scary dat nu in de eigen omgeving ook een stap is teruggezet. Het voelt onveilig om buiten de norm te vallen."

Tjaarda krijgt ook bijval van Van Netten. Zij is ook niet te spreken over het beleid in het provinciehuis.

"Eigenlijk zegt de provincie hiermee het niet belangrijk genoeg te vinden, terwijl het juist in de provincie zo belangrijk is. We moeten nu extra hard strijden om te zorgen dat het regenboogbeleid overeind blijft."

De kracht van cultuur

Queer Factory gebruikt cultuur om de emancipatie van de queergemeenschap te bevorderen.

"De kracht van cultuur is dat het mensen samenbrengt en een nieuwe blik kan geven. Het is heel belangrijk dat het zichtbaar is zodat mensen kunnen zien: zo mag ik me ook uiten."

Dat kan Tjaarda bevestigen: "Zo zijn er Friese queerartiesten die bij de evenementen voor het eerst optreden. Zij worden opgetild en durven verder te gaan."

Maar Queer Factory doet meer dan het organiseren van activiteiten. "We zitten aan tafel met de gemeente en organisaties als Tûmba en COC, die allemaal hetzelfde doel hebben: een goed regenboogbeleid neerzetten."

Veel te winnen in Fryslân

Volgens Van Netten is er nog veel te behalen in Fryslân.

"De houding in Fryslân is niet heel open. Er wordt wel gezegd dat iedereen wordt geaccepteerd, maar dat is niet zo. Het wordt weggestopt en er is geweld tegen queermensen."

"In de jaren '80 was de term queer een scheldwoord vanwege de aidsepidemie. Je stond buiten de maatschappij. Nu is het in de popcultuur juist een positief begrip geworden."

Tjaarda hoopt dat de houding van veel mensen over een paar jaar een stuk opener zal zijn door het werk dat The Queer Factory verzet.

"Dat er vaste programmering in de stad is waar je queer in kunt herkennen op plekken die niet per se bij de queercommunity horen. En ik hoop dat de provincie weer opnieuw het regenboogbeleid steunt."