Faalangst, paniekaanvallen en blackouts: Jordan Lyceum Zeist helpt gestreste leerlingen met trainingen

Een groeiend aantal jongeren staat stijf van de stress en kampt met depressieve gevoelens. Sommigen willen zelfs niet meer naar school. Dat de mentale gezondheid van de jeugd achteruit gaat, merkt ook het Jordan Montessori Lyceum in Zeist. De school voor havo en vwo speelt erop in met cursussen zoals faalangstreductietraining, mindfulness, hartcoherentie en leren leren. Mentoren voeren daarnaast veel gesprekken met de leerlingen om een vinger aan de pols te houden. Als het de verkeerde kant opgaat, komt de orthopedagoog in beeld.

Door verschillende oorzaken gaat het minder goed met jongeren. Zorgcoördinator Benno Meijer van het Jordan Lyceum ziet onder meer de coronacrisis als boosdoener. "Leerlingen hebben toen veel thuis gezeten. Doordat we ze niet dagelijks hebben gezien, hebben de grote problemen zich meer kunnen ontwikkelen."

Orthopedagoog Michelle Rijkers beaamt dit. "Corona suddert na. Het was een periode waarin de leerlingen minder of geen contact hadden met anderen." Ze spreekt Jordan-leerlingen die depressieve klachten hebben, blackouts krijgen bij een toets en niet meer naar school willen omdat ze last hebben van prestatiedruk.

"Zeker in het Montessori-onderwijs krijgen de leerlingen veel verantwoordelijkheid", zegt zorgcoördinator Meijer. "Ze stellen zelf hun programma samen en plannen zelf wanneer ze een toets maken. Met als gevolg dat ze soms zaken voor zich uitschuiven. Maar vier keer per jaar kijken we toch waar de leerlingen staan qua prestaties."

Sommige leerlingen moeten dan ineens heel veel inhalen. "Ik herken dat wel", zegt leerling Pleun uit klas 2. "Als je iets te laat inplant, moet je meteen veel leren. Ik heb moeite met de talen, dus dat geeft wel druk. En daardoor ben ik af en toe chagrijnig, thuis ook. Verder heb ik soms het gevoel dat ik het niet kan, waardoor de stress alleen maar erger wordt. Mijn ouders proberen me veel te helpen."

Trainingen

En het Jordan Lyceum doet dat dus ook. Orthopedagoog Rijkers: "We bieden faalangstreductietraining, mindfulness en hartcoherentie. Dat laatste is iets nieuws. Je vinger wordt met een sensor aan een computer verbonden. Die meet je hartkloppingen en een trainer helpt de kinderen om rustiger te worden. Leerlingen die daar al aan hebben meegedaan, hebben er veel aan gehad."

Mentor Joris van der Meer geeft geschiedenis op het Jordan. In klas 2 gaat het vanochtend niet over veldslagen of de Gouden Eeuw, maar over de planning. "Ik hoor geregeld van leerlingen dat het water hen aan de lippen staat. Dat is deels niet nieuw, door de verantwoordelijkheid die kinderen hier krijgen, is het soms nog lastiger. Het Montessori-systeem is best moeilijk."

Van der Meer vindt de eigen verantwoordelijkheid geen makke van dit type onderwijs. "We proberen de leerlingen juist te laten omgaan met de uitdagingen van deze tijd in plaats van dat we ze onnodig sturen. Tegelijk bieden we natuurlijk wel een vangnet met begeleiding."

Meisjes hebben het zwaar

Uit recent onderzoek blijkt dat vooral meisjes het zwaar hebben. Onderzoeker Margreet de Looze van de Universiteit Utrecht sprak na de publicatie van het HBSC-rapport van een zorgelijke ontwikkeling. Jongeren hebben volgens haar ondersteuning nodig en ze pleit voor het verlagen van de schooldruk. "Dat is eigenlijk niet alleen een probleem van de afgelopen vier jaar, die druk is al langer aan het stijgen."

De GGD constateerde afgelopen winter dat 70 procent van de meisjes op het Jordan lijdt onder stress, tegenover 30 procent van de jongens. 32 procent van de meisjes had lichte tot ernstige psychische klachten, tegenover 12 procent van de jongens.

"Dat komt me wel bekend voor. Ik zou niet weten hoe het komt", zegt leerling Pleun. Ook de docent geschiedenis vindt het een lastige kwestie. "Ik merk dat jongens wat makkelijker bepaalde druk naast zich neer kunnen leggen, maar het zijn in mijn ogen nuanceverschillen, ik zie ook echt wel jongens die stress hebben."

Maar horen onzekerheid en somberheid niet ook bij opgroeien? "Natuurlijk is dat zo", zegt orthopedagoog Rijkers van het Jordan. "Veel nadenken over je leven en jezelf vergeleken met anderen past echt bij de puberteit. Het is dus ook niet uit te bannen. Maar we willen er wel zo snel mogelijk bij zijn."