De gemoederen rondom Oranje lopen op. Want Frankrijk heeft te maken met een hittegolf. Gelukkig tikt de temperatuur in het Franse Valenciennes 'slechts' de 33 graden aan. Maar de vrouwen spelen vanmiddag tegen Italië wél in de brandende zon.
Wie heeft de beste kans om te winnen? Bij dat antwoord speelt misschien wel mee: wie het best tegen de hitte kan. Want hitte heeft niet alleen effect op je lichaam, maar ook op je reactievermogen en op emoties.
Hoe dat zit, leggen we je hieronder uit:
NOS1/8 
NOS2/8 
NOS3/8 
NOS4/8 
NOS5/8 
NOS6/8 
NOS
NOS
De warmte betekent dat je hart veel harder moet werken, legt warmteonderzoeker Boris Kingsma uit van TNO. "Dat komt door hoe je lichaam, met je hart als motor en je hoofd als kapitein, op warmte reageert. Het pompt meer bloed naar de huid, zodat-ie kan afkoelen."
Een rekenvoorbeeld: het hart van een volwassene pompt 5 liter bloed per minuut rond zonder dat je inspanning levert. Daar komt bij hitte nog eens 4 tot 5 liter bloed per minuut bij, dat naar de huid gaat. Een verdubbeling dus. Geen wonder dat hitte loom maakt; het hart is keihard voor je aan het werk. Dat kost energie. En bij sporters moet er dan ook nog extra bloed naar de spieren.
Efficiënt zweten
De enige manier waarop je lichaam warmte kwijt kan raken - zeker als je zoals de vrouwen in de zon staat - is door verdamping van water. Wat doet je huid dus om af te koelen? Zweten. Zweet verdampt en koelt de huid en daarmee ook het bloed dat door de huid stroomt. Afgekoeld bloed stroomt terug naar de kern en koelt deze vervolgens weer af. Een slim circulair koelsysteem van Moeder Natuur.
Dat zweten kan op twee manieren, zegt Kingma. "Je kunt efficiënt zweten: al het water dat je dan uitzweet, verdampt. Daardoor koelt je huid zichzelf." Je kunt ook niet-efficiënt zweten: "Dat laatste betekent dat je lichaam wel vocht verliest - wat zeer kostbaar is bij hitte - maar niet de warmte. Dan druipt het water van je af." Je lichaam houdt dan warmte vast en koelt zichzelf niet genoeg. "Dan is het letterlijk bloedheet voor je", zegt de warmteonderzoeker.
En misschien herken je het wel: als je het te heet hebt, ga je ineens snauwen. "Heel normaal: onze emoties worden extremer", zegt Paul Wylleman, prestatiemanager bij TeamNL. "Het wordt moeilijker die emoties te controleren. Dus als iets moeilijk loopt, kun je angstiger, bozer of ook blijer worden dan normaal. De sluizen staan meer open."
Wat kan dat met je doen in een wedstrijd? "De Oranjevrouwen kunnen net te fel worden in duels. Ze moeten dus goed beseffen wat hitte emotioneel met ze kan doen." Warmteonderzoeker Kingma vult aan: "Je gaat ook signalen missen, zoals een suizende bal, of Van de Sanden die "hier" roept naar Miedema. Dat komt doordat de hersenen de signalen van zicht en gehoor minder goed kunnen verwerken in die brandende zon."
Ook kun je concentratieproblemen krijgen. Een speelster kan ingewikkelde aanwijzingen van de coach moeilijker verwerken. Dat betekent dus ook dat Sarina Wiegman anders moet coachen. "Kom tijdens de wedstrijd zelf niet met nieuwe tactieken, dat pakken verhitte sporters minder goed op", adviseert Wylleman.
We zeggen tegen elkaar: je mag één keer zeuren dat het heet is en dan is het genoeg.
Maar goed: het is heet, de voetbalsters rennen zich rot. Ze zweten en hebben last van de hitte. Hoe kunnen ze zichzelf helpen het lijf en hoofd koel te houden?
Speelster Dominique Bloodworth heeft er alle vertrouwen in dat dit lukt, zei ze vrijdag in het NOS Radio 1 Journaal: "We hebben vanuit de medische staf allemaal tips and tricks gekregen. Zo drinken we voor de wedstrijd slush puppies om ons lichaam af te koelen. Daardoor houden we het hopelijk langer vol in het warme weer."
Ook hebben ze koelvesten, die kan je aandoen om je huidtemperatuur omlaag te brengen. Bijvoorbeeld in de rust. En de voetbalsters drinken vooraf veel. Een buffer voor het vochtverlies.
Maar de voorbereiding is ook mentaal, vindt Bloodworth: "We zeggen tegen elkaar: je mag één keer zeuren dat het heet is en dan is het genoeg."
En dan nu de heetste hamvraag: wie gaat er winnen? Het effect van hitte kan zijn dat je net even niet dat sprintje maximaal trekt. Of een rode kaart krijgt, omdat je te temperamentvol reageert. Dus: welke partij het beste tegen de hitte kan, kan wel eens meewegen in de kansen.
