Als maagd het huwelijk in en vooral: bloeden in je huwelijksnacht. Voor sommige meisjes of hun ouders is dit zo belangrijk, dat zij er een operatie voor over hebben. Voor commerciële klinieken is dit een gat in de markt, blijkt uit onderzoek van NOS op 3.
Bekijk hier waarom Hajar een operatie onderging en waarom ook andere meisjes uit alle macht proberen als maagd het huwelijk in te gaan:
Als een meisje geen maagd meer is en dat wil verhullen, kan ze er in Nederland voor kiezen om een maagdenvlieshersteloperatie uit te laten voeren. Dan wordt er een hechting gezet waardoor ze 'strakker' wordt en eventueel bloedt tijdens haar huwelijksnacht.
Maar maagdenvlieshersteloperaties zijn omstreden. Vooral omdat er fysiek niets te herstellen valt. Maagden hebben namelijk geen vlies dat dichtzit, maar een plooi, die niet per se zichtbaar verandert na de eerste keer seks. Ook is het niet zo dat maagden altijd bloeden bij de eerste keer. Dat gebeurt bij zo'n 40 procent niet, blijkt uit onderzoek.
Toch is bloeden tijdens de eerste huwelijksnacht binnen verschillende culturen wel van belang. Uit de gesprekken die NOS op 3 de afgelopen weken voerde, werd duidelijk dat dit onder meer speelt bij islamitische, koptische, Hindoestaanse, Aziatische en Oost-Europese meisjes.
Maagdenvlieshersteloperaties worden gedaan in sommige ziekenhuizen, Rutgershuis Oost en meer commerciële privéklinieken. NOS op 3 stelde vast dat ziekenhuizen de vraag minder zien dan een paar jaar geleden, maar dat die vraag er nog wel is. Hij komt nu alleen voor een groot deel ergens anders terecht: bij een van de commerciële klinieken.
Officiële cijfers over het aantal operaties zijn er niet en daarom vroegen we ziekenhuizen en klinieken om aantallen. In totaal telden wij zo'n 120 maagdenvlieshersteloperaties vorig jaar. Veruit de meeste worden gedaan in een commerciële kliniek: de Maagdenvliesherstelkliniek in Amsterdam. Die voert jaarlijks 96 operaties uit. Oftewel: zo'n 8 keer per maand.
De eigenaar van de Maagdenvliesherstelkliniek begon twee jaar geleden met haar kliniek: "Wij zijn hiermee begonnen na gesprekken met een marketeer. Die gaf aan dat deze meisjes nu nergens terechtkunnen. Hij zei: pak dit op en wij zijn hierin gesprongen." Ze noemt het een moeilijk onderwerp. "De verhalen van de meisjes zijn soms schrijnend. Het gebeurt vaak onder druk van de familie. Het is iets wat moet worden afgevinkt voor de verloving of het huwelijk."
De prijzen voor de operaties verschillen nogal. Bij het niet-commerciële Rutgershuis Oost kost het zo'n 250 euro, in een commerciële kliniek minstens vier keer zoveel, zo'n 1100 euro.
Waar ziekenhuizen liever voorlichten dan opereren, ligt dat in de Maagdenvliesherstelkliniek anders. "Wij zijn puur faciliterend", zegt de eigenaar. "De meisjes die hier komen, zijn 100 procent gefocust op resultaat en die zitten niet te wachten op gesprekken of doorverwijzingen naar een psycholoog."
Een andere kliniek die de ingreep doet, is Stadskliniek Utrecht, zo'n drie keer per jaar. De commerciële partij Diana Gabriels voert deze operaties ook uit, naar eigen zeggen iedere week, maar de betrokken arts ontkent dat. Andere klinieken, zoals de Wellness Kliniek net over de Belgische grens, gaven geen inzage in de cijfers.
Ziekenhuizen hebben in totaal minstens elf operaties gedaan in 2018, het Rutgershuis Oost 3 à 5. Dit is een fractie van het aantal meisjes dat om zo'n operatie vraagt: ziekenhuizen kregen zeker 79 aanvragen, Rutgershuis Oost zelfs 500. Dat maar enkelen de operatie echt doorzetten, komt volgens artsen omdat meisjes door voorlichting vaak inzien dat een operatie niet de juiste weg is.
Artsen doen de operatie meestal liever niet, als dat medisch niet noodzakelijk is. In de richtlijnen voor gynaecologen staat dat de artsen de operatie alleen moeten uitvoeren als dat echt noodzakelijk is.
Dat kan zijn als er fysieke complicaties zijn, of zwaarwegende psychische problemen meespelen. De artsen hebben vooral moeite met het principe dat een meisje verantwoording moet afleggen over haar liefdesleven aan haar familie of partner.
Maagdelijkheidsverklaring
Als opereren geen optie is, kunnen wanhopige meisjes of hun familie ook naar hun huisarts gaan. Die kan dan een zogenoemde maagdelijkheidsverklaring uitgeven, waarin staat dat de arts "niet heeft kunnen aantonen dat ze geen maagd is".
Huisarts Ingrid Elfering vertelt dat huisartsen geen voorstander zijn van zowel zo'n verklaring als een operatie. Maar soms is het wel de beste oplossing, zegt ze. "Als arts moet je bijvoorbeeld een uitzondering kunnen maken als een meisje fysiek gevaar loopt. Maar geld verdienen met dit soort ingrepen vind ik walgelijk."
De eigenaar van de Maagdenvliesherstelkliniek vindt juist dat meisjes helpt die hulp nodig hebben. En hoewel de ingrepen niet worden vergoed, zijn ze wel legaal.