Serveerster in een Noord-Koreaans restaurant in Amsterdam, 2012
Aangepast

Er zijn 91 Noord-Koreanen in ons land, hoe kwamen die hier terecht?

  • Leen Kraniotis

    redacteur NOS op 3

  • Leen Kraniotis

    redacteur NOS op 3

De hele wereld kijkt met spanning uit naar de top van morgen tussen de VS en Noord-Korea. De Aziatische staat wordt beschouwd als het meest gesloten land ter wereld. Toch zijn er volgens het CBS een aantal Noord-Koreanen in Nederland. 91 om precies te zijn. Hoe zijn die hier eigenlijk terechtgekomen? We zochten het uit.

De eerste Noord-Koreaan werd in 1997 geregistreerd. Sindsdien kwamen er jaarlijks steeds een paar bij, voornamelijk vluchtelingen. Noord-Koreaanse vluchtelingen kregen een verblijfsvergunning als ze zich hier meldden. Vaak kwamen ze in Nederland terecht via China en met de hulp van mensensmokkelaars.

Vanaf 2012 meldden opeens veel meer Noord-Koreanen zich bij de IND. In 2012 zijn het er 59 en in 2013 zelfs 135. "De vluchtroute vanuit China is voornamelijk in handen van Chinese en Zuid-Koreaanse christenen. Die hebben blijkbaar een opening gevonden naar Nederland", schreef dagblad Trouw hier toen over.

Vanwege die hogere instroom verandert de overheid begin 2013 het toelatingsbeleid. Noord-Koreaanse vluchtelingen kunnen namelijk de Zuid-Koreaanse nationaliteit krijgen en dus kunnen ze ook in dat land terecht, is vanaf dan de redenering. En daarom krijgen ze hier geen verblijfsvergunning meer.

De maatregel heeft effect. In 2014 meldden nog maar acht Noord-Koreanen zich bij de IND. En van 2015 tot en met april 2018 komt er geen enkele Noord-Koreaanse asielzoeker meer bij.

"Schandalig beleid", noemt Koreadeskundige Remco Breuker van de Universiteit Leiden dit. "Het idee is dat Noord-Koreanen in Zuid-Korea even veilig zijn als hier. Maar dat is niet zo. Noord-Koreanen zijn vaak de verschoppelingen van de Zuid-Koreaanse maatschappij. In Zuid-Korea heb je sowieso al een hoog zelfmoordpercentage, maar onder Noord-Koreanen in Zuid-Korea is dat percentage nog eens vijf keer hoger."

Koks

Maar nog steeds is de deur naar Nederland niet geheel gesloten voor ze. Er is namelijk een speciale werk- en woonvergunning voor Aziatische koks, waar ze gebruik van zouden kunnen maken. Omdat de Aziatische keuken zo specifiek is, mogen Chinese, Indiase, Indonesische, Japanse, Maleisische, Thaise, Tibetaanse, Vietnamese èn Koreaanse restaurants koks uit het buitenland halen.

Maar sinds 2014 zijn er geen nieuwe vergunningen meer aangevraagd om Noord-Koreanen in de horeca te laten werken, zegt het UWV.

Uit een belronde langs Koreaanse restaurants blijkt dat in ieder geval één restaurant wel Noord-Koreanen in de keuken heeft staan. We mogen ze niet spreken. En het restaurant kan ook niet zeggen of ze hier als vluchteling terecht zijn gekomen of via de horecaregeling. Alle andere Koreaanse restaurants die we te spreken krijgen, zeggen geen Noord-Koreanen in dienst te hebben.

Noord-Koreaanse restaurants

In het verleden was een journalistieke zoektocht naar Noord-Koreaans keukenpersoneel een stuk eenvoudiger. Nederland kende namelijk twee Noord-Koreaanse restaurants, mét Noord-Koreaans personeel. Die bestaan allebei niet meer.

Het eerste restaurant, Pyongyang in Amsterdam-Osdorp, opende in 2012 en sloot datzelfde jaar alweer. Het werd op verzoek van de werknemers failliet verklaard. De Noord-Koreaanse werknemers zeiden dat ze werden uitgebuit.

Het tweede restaurant, Haedanghwa in Amsterdam-Oost, opende eind 2013 en sloot in 2015. De zaak kreeg een boete van 64.000 euro. Personeelsleden die een vergunning hadden om als kok of in de bediening te werken, deden ook ander werk. Wat er na de sluiting van de restaurants met het personeel is gebeurd, is onbekend.

Deel artikel: