Deeees... paaaa... cito
Quiero respirar tu cuello despacito
Deja que te diga cosas al oído
Para que te acuerdes si no estás conmigo
Kans dat je geen idee hebt waar Luis Fonsi het afgelopen zomer over had, maar deze Spaanstalige klapper deed het hier best aardig. Wat heet, dé zomerhit van 2017 brak alle records en voerde van mei tot en met augustus de hitlijsten aan in Nederland. Maar wist je dat het nummer al in januari op 1 stond in Spanje?
Nu de schaatsen hier weer definitief in het vet gaan en de vakantieplannen worden gesmeed, werpen we een blik vooruit. Hebben de Spaanse hitlijsten een voorspellende waarde voor de volgende Despacito? "Zeker", zegt waarnemend 3FM-zendermanager Diederik van Zessen. "Maar nóg beter kan je kijken naar Midden- en Zuid-Amerika, dat is waar al die reggaeton-kanonnen vandaan komen. Dat is de voorhoede die weer voer is voor de Spaanse charts."
Met Diederik, muziekwetenschapper Ashley Burgoyne en de Spaanse radio-dj Juan Sánchez luisteren we naar drie kanshebbers die nu al in de Spaanse top 10 staan, maar nog nergens in de Nederlandse hitlijsten zijn te bekennen. Dat zijn Dura van Daddy Yankee, El Baño van Enrique Iglesias en Corazón van Maluma (deels in het Portugees). Welke van de drie is een potentiële zomerhit?
"Dura op de dansvloer, maar El Baño op de radio", zegt Diederik resoluut. "Enrique Iglesias brengt eigenlijk al vijf jaar praktisch dezelfde plaat uit. En bekend maakt bemind. Elk jaar hetzelfde tempo, alleen Duele El Corazón was een soort ballad."
Volgens Diederik is dan ook niet zozeer de kwaliteit van de plaat allesbepalend, maar vooral hoe je die in de markt zet. Daar is Enrique Iglesias erg goed in. "Hij is gewoon een machine. Hij lanceert één liedje per jaar en doet dat dan samen met dé grote latin held van het moment, in dit geval met Bad Bunny in El Baño. Daar leeft hij van en dat doet hij heel slim."
Despacito was één grote seksplaat. Dura is vunzig. En El Baño is gewoon goor.
Dura zal je minder snel op de radio horen. "Daar heb je een grens om te kijken of iets in het modelletje past van een Europese hit, in een 'top 50-jasje'", zegt Diederik. "Dat is met Dura iets minder het geval. Dat is meer een clubplaat. Goed om op te dansen, maar mensen zetten er hun radio voor uit. Het heeft wel alles in zich om viral te gaan. Dat ene woord: dura. Lekker veel herhaling. Goede clip ook."
Beide nummers hebben volgens Diederik één belangrijk element in zich dat iets een zomerhit kan maken: seks. Dat ontbreekt eraan bij Corazón, dat gaat over een gebroken hart. "Despacito was één grote seksplaat. Ook Dura is een beetje vunzig, 'estás dura' betekent zoiets als 'je bent heet'. En El Baño is gewoon goor. Dat gaat over vieze dingen doen op de wc."
Muziekwetenschapper Ashley Burgoyne luistert met een wetenschappelijk oor naar de hitpotentie van de drie platen. Volgens hem is Dura de grootste kanshebber. "Die past het best binnen de formule van de kenmerken die een hit kunnen vormen", zegt Ashley. "Repetitie binnen het refrein is belangrijk. Niet zozeer letterlijk dezelfde noten, maar meer dezelfde patronen. Zo herkennen we het sneller. Dat hoor je al aan 'dura dura dura'. Het refrein heeft in het algemeen veel meer herhaling dan El Baño en Corazón."
Dura is het meest catchy van de drie.
"Een ander belangrijk kenmerk van een hit is wat we noemen vocal prominence", zegt Ashley. "De stem moet op zekere momenten heel prominent aanwezig zijn, zonder afleiding. Dus bijna a capella of met heel eenvoudige begeleiding van de muziek. Despacito heeft dat heel sterk. Ook in Dura gebeurt dat meerdere malen. Die andere twee zijn wat ingewikkeldere producties. Daardoor zijn ze minder aanstekelijk en moeilijker te herkennen. Dura is uiteindelijk het meest catchy van de drie."
Ashley ziet niet per definitie veel verschil tussen een winter- en een zomerhit. "Hits uit de winter kunnen net zo catchy zijn. En net zo duurzaam en herkenbaar op lange termijn. Toch denkt iedereen dat er iets bijzonders is met zomerhits. Het is een gevoel. Ik heb dat gevoel ook. Het vakantiegevoel? Of het Spaans zorgt voor de associatie met warm weer? Het zou kunnen."
Onze correspondent Rop Zoutberg legt de drie platen ook voor aan de Spaanse radio-dj Juan Sánchez van Europa FM, die na even aarzelen juist voor Corazón kiest als kanshebber. "Er is nogal wat voor nodig. Je moet zo'n lied op zijn minst op álle Spaanse radiozenders horen. En niet één keer, maar tot je er gek van wordt", zegt Juan.
"Despacito kreeg dat vorig jaar voor elkaar. Maluma maakt wat mij betreft de meeste kans de koning van deze zomer te worden. Hij geeft je zin om te gaan dansen, om even de problemen van de wereld te vergeten en positief te denken."
We leven in een geglobaliseerde wereld.
Om de vraag hoe het kan dat we hier platen leuk vinden die we nauwelijks kunnen verstaan, moet Juan hard lachen. "Hetzelfde gebeurt hier in Spanje met Engelstalige platen die de meeste mensen hier niet goed begrijpen. We leven in een geglobaliseerde wereld. Muziek is een van de producten die de wereld voortbrengt."
Toch zal een Nederlandstalige hit niet snel de omgekeerde weg naar Spanje bewandelen. "Ach, jullie zijn een wereldmacht als het gaat om elektronische muziek. Nederlandse dj's hebben wereldwijd succes. Ook dat is globalisering."
Latin hype
De kenners zijn het dus nog niet eens welke van deze drie Despacito kan opvolgen. Maar of het Dura, El Baño, Corazón of toch nog een andere plaat wordt, is natuurlijk nu nog nattevingerwerk. Uiteindelijk weten we pas ná de zomer wat de absolute klapper was. Maar wat verklaart nou de populariteit van juist die Spaanstalige hits?
Volgens Diederik is de wereldwijde latinhype te danken aan het succes van streaming diensten. "Die maken het makkelijker voor het grote publiek." Juan beaamt dat. "Vooral dankzij het succes van Spotify," zegt Juan. "Daar is het afgelopen jaar muziek uit Zuid-Amerika met meer dan 100 procent toegenomen. In eerste instantie drong het door in Noord-Amerika. En daarna in Europa."
Daardoor beperkt de latinhype zich ook niet alleen tot de zomer. Kijk naar Luis Fonsi die nu met Échame la Culpa in de top 3 staat in de Nederlandse hitlijsten.
Despacito wordt ook heel erg gehaat.
Ze zijn dus populair, die Spaanstalige hits. Maar laten we de lezer die er een hekel aan heeft en tóch de moeite heeft genomen dit artikel uit te lezen niet vergeten. "Mensen gaan er ook op haten," zegt Diederik. "Despacito is naast heel erg geliefd ook heel erg gehaat."
"Maar toch, ondertussen zien we wel dat vrijwel niemand er zijn radio voor uitzet."
Deeees... paaaa... cito