Duitsers die op YouTube het nieuwe nummer van Justin Bieber wilden beluisteren, kwamen tot vandaag van een koude kermis thuis. Zeven jaar lang bleef het scherm zwart, met de melding dat GEMA - het Duitse zusje van Buma/Stemra - de rechten voor de muziek niet had vrijgegeven. Dat is afgelopen: YouTube en GEMA kwamen tot een akkoord, dus kunnen in Duitsland de voetjes van de vloer.
In 2009 liep een oude overeenkomst tussen de twee partijen af en begon het touwtrekken. Volgens een woordvoerder van Google - eigenaar van YouTube - was Duitsland het laatste Europese land waar nog geen afspraken waren over de auteursrechten. In alle andere landen betaalt het videokanaal een deel van de advertentie-inkomsten aan de artiesten, ook in Nederland.
Frank Janssen, woordvoerder van Buma/Stemra, legt uit hoe dat werkt. "Gebruikers plaatsen materiaal met muziek op YouTube, vaak zonder dat ze daar de rechten over hebben. Voor en tijdens de video op YouTube krijgt een kijker reclame te zien, en de opbrengsten van die reclame gaat naar YouTube. Hoe succesvoller de video, hoe meer geld. Het bedrijf deelt dat geld met de artiest wiens nummer is gebruikt, die overeenkomst hebben we nu al een aantal jaar in Nederland."
In Duitsland duurde het dus zeven jaar voor er een deal kon worden gesloten. "Waarschijnlijk konden ze het niet eens worden over het bedrag", zegt Janssen. Welk percentage YouTube in Nederland betaalt aan de muzikanten, kan hij niet zeggen.
SoundCloud
De discussie tussen online platforms en de muziekindustrie loopt al een tijdje. Eerder dit jaar stapte Gers Pardoel namens 3000 Nederlandse artiesten naar het Europees Parlement. Boodschap: platforms als YouTube, SoundCloud en Facebook verdienen veel geld aan auteursrechtelijk materiaal, waar de maker niets van terugziet.
"Spotify betaalt, YouTube betaalt een beetje, Facebook betaalt niets", zegt Janssen. "We hebben Facebook benaderd, maar krijgen geen reactie. Ze blijven vasthouden aan een overeenkomst uit het jaar 2000. Ze zeggen: wij plaatsen zelf niets, en zijn niet verantwoordelijk voor wat iemand anders plaatst."
Janssen vindt dat scheef, hij vergelijkt het met een radiostation: "Als een dj op 3FM een plaatje draait, hoeft hij daar niet zelf voor te betalen. Dat doet het radiostation."
Haat-liefdeverhouding
Artiesten hebben een haat-liefdeverhouding met de online platforms. "Als je het aan artiesten vraagt, zullen ze zeggen dat ze te weinig verdienen", zegt Janssen. "Aan de andere kant hebben ze al die online kanalen ook nodig om hun werk te verspreiden."
Over de deal die Buma/Stemra heeft met YouTube is hij tevreden. "YouTube ziet in dat het voor iedereen beter is om de artiesten te betalen. Het kan eerlijker, maar in die jaren dat wij al afspraken met YouTube hadden, stonden de schermen in Duitsland dus op zwart."