Twee jaar geleden spraken de gemeenten en vakbonden in de cao de ambitie uit om 1500 nieuwe ambtenaren aan te trekken. Dat is niet gelukt. Sterker nog: het aantal gemeentelijke ambtenaren onder de 35 jaar is in 2015 nóg verder gedaald.
Op dit moment werken er meer mensen van 60 jaar en ouder, dan jongeren onder de 35 jaar bij de gemeenten, blijkt uit de Personeelsmonitor.
"Het is heel erg spijtig", zegt Rabin Baldewsingh van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. "Je zult als gemeente een afspiegeling moeten zijn van de samenleving. Daar hoort zwart, wit, homo en hetero bij. Maar ook jong, want dat brengt veerkracht en modernisering met zich mee. Er is dus werk aan de winkel voor ons."
Gemeenten zeggen al jaren meer jonge ambtenaren in dienst te willen nemen. Maar hoewel er het afgelopen jaar meer vacatures waren, zijn er maar weinig jongeren aangenomen. De instroom van jongeren tot 35 jaar is zelfs minder dan vijf jaar geleden.
Hoe het komt dat jongeren dan toch niet worden aangenomen? Volgens het A+O fonds kiezen gemeenten als puntje bij paaltje komt toch vaak liever voor mensen met meer werkervaring. Daarnaast zijn jongeren volgens het fonds niet heel erg bekend met gemeenten als werkgever.
Terneuzen wil meer jong bloed
Bij de gemeente Terneuzen werken zo'n 450 ambtenaren, maar zijn er slechts tien onder de 30 jaar. "Voor mij persoonlijk is het geen probleem, maar het is wel goed voor de organisatie als er een frisse wind komt", vertelt Carianne Mookhoek-Coppens, een van de weinige jonge ambtenaren in Terneuzen. "Nieuwe ideeën, nieuwe kansen, een nieuwe blik. Wij weten bijvoorbeeld hoe zaken als Facebook en LinkedIn werken. Daar kunnen wij de oudere werknemers weer wegwijs in maken."
Dat vindt de gemeente Terneuzen zelf ook. Daarom hebben ze nu elf vacatures alleen voor jonge mensen opengesteld:
Om meer jonge ambtenaren bij de gemeenten te krijgen, sloten vakbonden en werkgevers in 2014 het Generatiepact. Het idee daarvan is dat ouderen de optie krijgen om minder te gaan werken, zodat jongeren hun werk kunnen overnemen. Gemeenten mogen zelf beslissen of ze aan dit pact meedoen.
Tot nu toe is er nog niet heel veel belangstelling: slechts 1 op de 10 gemeenten doet mee. Hoeveel banen voor jonge ambtenaren het heeft opgeleverd, is niet duidelijk.
"Het aantal is natuurlijk nog laag, dus daarom is er geen tijd om achterover te leunen", zegt Baldewsingh. "Ik spoor daarom gemeenten aan om ermee aan de slag te gaan."
Bij de vakbonden en werkgevers zijn ze ervan overtuigd dat het generatiepact wat meer tijd nodig heeft. "Je hebt het niet van de ene op de andere dag gerealiseerd", zegt Bert de Haas van FNV Overheid. "Het duurt even om van mensen afscheid te nemen en je hebt niet zomaar nieuwe mensen aangenomen."
"Je kunt mensen met veel ervaring en kennis ook niet zomaar weggooien", zegt ook Baldewsingh. "Je moet het oude behouden en jong toevoegen, waardoor er een natuurlijke overdracht aan kennis en kunde kan plaatsvinden. Dat is de uitdaging voor veel gemeenten."
In de nieuwe cao zijn geen harde doelen gesteld wat betreft het aantal jonge ambtenaren. Wel is afgesproken om het Generatiepact nog meer onder de aandacht van gemeenten te brengen.