Vandaag is de dag waarop allerlei organisaties proberen met een stunt in de media te komen. Zo hadden we de pasgeboren baby Feye Noord, werden de raketjes afgeschaft door ijsfabrikant Ola en zocht de NS naar een backpackende onderzoeker. Yeah, really.
Allemaal redelijk eenvoudig door te prikken als 1-aprilgrap. Toch tuinden wij, de NOS, gisteren in een grap: een realistisch bericht over het ontwikkelen van emoji's voor blinden werd door het NOS Radio 1 Journaal opgepikt en ging mee in een ochtendbulletin bij Giel op 3FM. Toch een grap dus, bleek na wat checkwerk. Het riep hier de vraag op hoever je kunt gaan. Wanneer is iets een grap, en wanneer een pr-stunt?
Renate Reijnders is cabaretière en geeft humorcolleges, waarin ze uitlegt wat een goede grap maakt. Volgens Reijnders heb je een paar elementen nodig om een grap leuk te maken: om te beginnen moet er contact zijn tussen de maker en degene om wie de grap gaat.
"Een grap is geslaagd als beide partijen erom moeten lachen", zegt ze. "Als dat niet het geval is, gaat er iets mis."
Ze ziet de actie over de emoji's voor blinden daarom meer als een pr-stunt: "Ik kan me voorstellen dat blinde mensen hier ook niet om kunnen lachen. Het speelt in op een serieus gevoel bij mensen die blind zijn. Een grap over hun rug maken klinkt mij als aandachttrekkerij in de oren."
'IJzersterke grap'
De hoax met de emoji's was, toegegeven, voor journalisten nogal pijnlijk. Vooral omdat je eigenlijk nergens kon zien dat het een grap was. Cabaretier Vincent Bijlo - zelf blind - kan er juist wel om lachen. "Emoji's voor blinden? Ik vind hem leuk! Mensen die daar niet om kunnen lachen hebben een probleem of niet-verwerkte handicap. Of gewoon geen gevoel voor humor."
Verder nog heel belangrijk volgens Reijnders: timing. "Wij hadden in een workshop een grap waarin een oud vrouwtje een tas droeg met 'boem' erop. Daar werd altijd hard om gelachen, tot de aanslagen in Brussel vorige week."
Toch is leedvermaak een belangrijk element, want zonder drama valt er niets te lachen. "Val je ergens vanaf en blijf je doodstil liggen, dan is er misschien iets ergs aan de hand. Maar sta je gewoon weer op, dan is het wel leuk."
Al moet je ook weer niet te ver gaan. "Een bedrijf beloofde een keer alle medewerkers een trip naar Italië. Toen iedereen met koffers en al klaarstond, was het ineens een grap. Da's iets te veel leed."