Universiteiten en hogescholen bereiden zich voor op een toeloop van vluchtelingstudenten. Veel van hen willen doorstuderen, of hun diploma laten erkennen in Nederland.
"Wij verwachten minimaal een verdubbeling van hulpvragen", zegt Jasper Vink van UAF, de stichting die vluchtelingen helpt in het onderwijs. "In 2014 hadden we 2500 vluchtelingen onder onze hoede, maar de komende jaren worden dat er zeker twee tot drie keer zo veel."
Vluchtelingen met een verblijfstatus kunnen bij het UAF aankloppen als ze willen studeren. "Wij helpen ze de taal te leren, de juiste studie te kiezen en zich daarvoor in te schrijven", legt Vink uit. "Ook werken we eventuele achterstanden weg."
Arts in Syrië wordt arts in Nederland
Een klein deel van de vluchtelingen heeft net de middelbare school afgerond in het thuisland en wil hier aan een studie beginnen. Een grotere groep heeft de studie in het thuisland afgebroken en wil hem hier weer oppakken.
Daarnaast worden ook veel net-afgestudeerden 'herschoold', omdat hun diploma's hier niet gelden. Zoals de 28-jarige Fouad, die in Syrië arts was, en dat hier ook weer wil worden. Het was voor hem wel even slikken toen hij hoorde dat hij nog minstens vier jaar moet studeren voordat zijn basisartsdiploma ook hier in Nederland wordt erkend.
Inmiddels is er een Landelijke Taskforce Vluchtelingen Problematiek gestart. Daarin bekijken universiteiten, hogescholen, het ministerie van Onderwijs en Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) hoe ze kunnen voldoen aan de toegenomen vraag naar onderwijs.
Universiteiten en hogescholen zijn ook bezig met eigen initiatieven. Zo start de hogeschool Utrecht op 1 januari een speciale pre-bacheloropleiding voor vluchtelingen met een ICT-achtergrond. Zes maanden lang krijgen ze ICT- en taalvakken om zich voor te bereiden op een 'normale' bacheloropleiding. Het idee is om zo talenten van vluchtelingen te benutten, maar ook om het tekort aan ICT'ers terug te dringen.
"Als deze proef succesvol is, dan gaan we kijken of we dit soort speciale pre-bachelors ook voor andere sectoren kunnen aanbieden", vertelt de woordvoerder van de hogeschool Utrecht. "Bijvoorbeeld studies in de zorg of in hospitality." Gratis is het niet: "Ze betalen de opleiding met een lening of ze worden deels gesteund door het UAF."
Ze betalen de opleiding met een lening of ze worden deels gesteund door het UAF.
Van 2 naar 50 studenten
De Rijksuniversiteit Groningen en de VU in Amsterdam bieden al jaren een schakelprogramma aan om vluchtelingen voor te bereiden op een universitaire studie. "Vorig jaar deden daar bij ons twee Syrische vluchtelingen aan mee. Dit jaar vijftig", vertelt Aukje Schep van de VU. "We willen graag meer vluchtelingen in dat schakelprogramma, maar we lopen nu wel tegen de grenzen van onze capaciteit aan."
Vluchtelingstudenten die ons programma volgden, zaten bij hun afstuderen op hetzelfde niveau als reguliere afstudeerders.
Het is een intensief programma, met talencursussen en bijscholing in vakken die ze nodig hebben, zegt Schep. "Daar heb je docenten, faciliteiten en dus geld voor nodig. Daarvoor moeten we wel in gesprek met de politiek." Hun schakelprogramma werkt, benadrukt ze. "Uit ons onderzoek blijkt dat vluchtelingstudenten die ons programma volgden bij hun afstuderen op hetzelfde niveau zitten als de reguliere afstudeerders."
Alle opleidingsniveaus
In het oosten van het land werken het ROC van Twente, Saxion en de Universiteit Twente samen om vluchtelingen een passende opleiding te bieden. "Zo kunnen we voor alle opleidingsniveaus onderwijs aanbieden", vertelt Victor van der Chijs, de voorzitter van het college van bestuur van de Universiteit Twente.
Ook kunnen ze elkaar ontlasten door het samen te doen, denkt hij. "Het ROC kan dan bijvoorbeeld taallessen doen, en wij zorgen voor de universitaire opleiding daarna."
Bij de Haagse Hogeschool zijn ze ook met de vluchtelingenstudenten bezig, maar zijn de plannen minder concreet. "Als door de toegenomen instroom van vluchtelingen straks extra studenten een plek nodig hebben, dan gaan we ons daar maximaal voor inzetten", reageert een woordvoerder.
Binnen De Haagse Hogeschool wordt met medewerkers en studenten over de vluchtelingenproblematiek gepraat. Niet iedereen is even enthousiast. "Zoals in de samenleving verschillende geluiden klinken, geldt dat ook voor medewerkers en studenten op de hogeschool. Juist daarom is het goed om met elkaar in gesprek te gaan."