Verse groenten en fruit komen straks misschien niet meer van het platteland, maar uit een kelder om de hoek. Meerdere bedrijven zetten in op technologieën voor deze high tech city farming en daarmee komt het op grote schaal binnen telen steeds dichterbij.
Philips is één van de bedrijven die ermee bezig is. Het bedrijf gebruikt bestaande technologieën, maar heeft daarbij led-lichtrecepten ontwikkeld. De verschillende kleuren led-lampen en watertoevoer zijn volgens een recept per plantsoort afgesteld zodat plantjes heel gecontroleerd groeien. Het kan grootschalig worden toegepast en daarmee is Philips het eerste bedrijf dat dat voor elkaar heeft gekregen.
"Wat ze daar doen is baanbrekend en een historisch moment voor de high tech city farming", zegt Jan Willem van der Schans, onderzoeker aan de Wageningen Universiteit.
Japan vertrouwt groenten niet
Door 'het nieuwe boeren' in te zetten in grote steden blijven producten veel verser, omdat ze geen lange afstanden meer hoeven af te leggen. "De dagen dat een zakje sla onderweg is van een kas in Nederland naar bijvoorbeeld een supermarkt in de VS, kan wel oplopen tot vijf of zes dagen. Daar wordt de sla niet bepaald verser van", zegt Welvaarts. "Als sla in hetzelfde pand als de supermarkt wordt geteeld, dan kan het na het oogsten direct in de schappen worden gelegd."
Volgens Philips is er al interesse uit onder meer Japan, Amerika en Rusland. "Japan wil geen groente in de grond verbouwen door de ramp met Fukushima. Ze hebben geen vertrouwen meer in voedsel dat in aanraking is geweest met de grond en buitenlucht", vertelt Marjan Welvaarts van Philips. "Rusland zit met een voedselprobleem door de boycot vanuit het Westen en wil nu meer zelf groenten gaan verbouwen."
En hier dan?
Voor Nederland is deze manier van verbouwen minder interessant, omdat de groenten en fruit dichtbij worden verbouwd. Een groot deel van wat er op ons bord ligt komt uit het Westland in Zuid-Holland. De afstand van daar naar de supermarkt om de hoek, is relatief klein en de producten liggen vaak al twee dagen na het oogsten in de winkel.
"We gebruiken wel led-lampen in de kassen om de gewassen nog beter te laten groeien", zegt Nico van Ruiten van LTO Glaskracht, de tuinbouwvereniging van Nederland.
Als Philips erin slaagt om de technologie wereldwijd te verkopen, dan kan dat effect hebben op de Nederlandse tuinbouwsector, denkt Van der Schans. "We exporteren veel naar het buitenland en dat zou wel eens minder kunnen worden."
Uiteindelijk willen bedrijven gewoon geld verdienen.
De telers zelf denken daar heel anders over. Van Ruiten van Glaskracht vreest absoluut niet voor inkomstenverlies door de komst van high tech city farming en verwacht dat er wereldwijd blijvend vraag zal zijn naar de producten uit het Westland.
En Afrika dan?
Of ook het voedseltekort in de wereld kan worden opgelost met binnen telen, is maar de vraag. De technologieën kosten miljoenen. Mensen in Afrika krijgen niet eerder te eten dankzij de nieuwe ontwikkelingen, verwacht Van der Schans. "Philips en andere bedrijven zouden hun technologieën voor binnen telen dan vrij moeten geven zodat iedereen het kan gebruiken en dat zie ik niet gebeuren. Uiteindelijk willen bedrijven gewoon geld verdienen."