2014 was een turbulent jaar voor games. Populairder dan ooit, op de smartphone en bij vrouwen. Een omslagjaar, volgens sommigen. Maar ook het jaar waarin de oude gamecultuur botste met de nieuwe generatie gamers. Een terugblik.
Mobiele games gingen dit jaar through the roof. Volgens sommige onderzoeksbureaus zal in 2015 al meer verdiend worden aan mobiel gamen dan aan traditioneel gamen op consoles of de computer. En da's voor het eerst.
Die groei komt onder meer doordat steeds meer vrouwen gamen: bijna de helft van de gamers in de VS is vrouw. "Gamen wordt volwassen", zegt game-onderzoeker David Nieborg. "2014 voelt voor mij dan ook als een omslagjaar. Mobiel gamen wordt echt heel groot. Niemand zag aankomen dat het zo snel zo groot zou worden."
De gamecultuur is homogeen, seksistisch en soms racistisch.
Die trend is overduidelijk, ziet ook gamejournalist Jan Meijroos. En dat heeft gevolgen voor gamemakers: "Door al dat online gamen en die gratis mobiele spellen, staat het ouderwetse verdienmodel onder druk. Steeds vaker is de game gratis, en wordt het geld verdiend met kleine aankopen die je doet voor extra's."
2014 zal voor altijd gekenmerkt worden door Gamergate: een discussie binnen de gamewereld over de ethiek van gamejournalistiek, die al snel ontaardde in het met de dood en verkrachting bedreigen van vrouwelijke gamedeveloperals Brianna Wu en Zoe Quinn.
"Gamergate was eigenlijk een insiders-discussie", zegt Nieborg. "Maar die staat wel voor iets veel groters. De gamewereld is een mannenwereld, altijd geweest. De hardcore gamers zijn niet gewend aan kritiek, ook omdat er tot nu toe amper een intellectuele en kritische discussie over games is geweest."
De hardcore gamer hoeft zich niet bedreigd te voelen. Voor sommige spellen op je tablet moet je echt een raketgeleerde zijn om ver te komen.
En dat zie je terug in Gamergate, volgens Nieborg. "Zonder dat veel gamers het zelf doorhebben is de gamecultuur homogeen, seksistisch en soms racistisch. Kijk bijvoorbeeld naar League of Legends, waar alle vrouwelijke characters mooi zijn."
De mensen die daar nu een discussie over willen hebben, worden monddood gemaakt door internetguerilla, vindt Nieborg. "Als jij je mond opentrekt, schieten we je dood. Die Gamergate-gasten zeggen dan dat het gaat om de onafhankelijkheid van de gamejournalistiek, maar da's kul."
"Niet groter maken dan het is"
Toch moeten we de ophef ook niet groter maken dan 'ie is, vindt Meijroos. "Je moet het ook niet bagatelliseren, maar een kleine groep op internet schreeuwt altijd het hardst. Het is alleen maar goed als meer mensen gaan gamen."
Maar Gamergate heeft wel gevolgen, denkt Nieborg. "De sfeer is minder onbevangen, ik denk ook na voor ik wat zeg", vertelt hij. "En sommige vrouwelijke studenten zijn gestopt na Gamergate. Dus komt er minder snel diversiteit, die emancipatie gaat langzamer."
En de games zelf dan? Was dat wat in 2014? "Niks bijzonders", zegt Nieborg. "Eens", zegt Meijroos. "Ondanks het feit dat er twee nieuwe consoles op de markt kwamen (PlayStation 4 van Sony en Xbox One van Microsoft) is er weinig innovatie. Ik zie heel veel remakes en geworstel met bugs. Maar 2015 belooft een mooi jaar te worden: er komen veel mooie spellen aan volgend jaar."