Iowa kiest als eerste: wat beweegt de inwoners van deze cruciale staat?

Wie gaat het namens de Democraten opnemen tegen Donald Trump bij de presidentsverkiezingen in november? Dat is de vraag waar het vanaf morgen om draait in de Verenigde Staten.

In Amerika bepalen de partijen door middel van voorverkiezingen in alle staten wie hun kandidaat wordt. Deze vinden gespreid over vijf maanden plaats. Iowa is morgen als eerste aan de beurt.

De inwoners van Iowa hebben daardoor onevenredig veel impact op het verloop van de race. De winnaar in deze staat zal worden gezien als serieuze kanshebber voor de eindoverwinning, terwijl kandidaten die onderaan eindigen zullen worden afgeserveerd door de Amerikaanse media.

De invloed van een gemiddelde kiezer in Iowa is om nog een reden groot: de staat stemt niet via de stembus, maar via het caucus-systeem. In de video legt correspondent Marieke de Vries uit hoe dat werkt:

Ondanks dat Iowa met drie miljoen inwoners geen grote staat is, hebben Iowans dus wel grote invloed op de uitkomst van de verkiezingen. Wat zijn de onderwerpen die voor hen de doorslag geven voor hun keuze? We vragen het aan Jack, Leslie, Matt en Julia.

Gratis gezondheidszorg voor iedereen?

De debatten en campagnes in aanloop naar de Democratische voorverkiezingen draaien tot nu toe vooral om een felle richtingenstrijd binnen de partij. Kandidaten als Joe Biden en Pete Buttigieg zoeken het politieke midden op, terwijl Bernie Sanders en Elizabeth Warren juist een linkse revolutie willen ontketenen.

Het grootste splijtpunt is gezondheidszorg. De gematigde kandidaten pleiten voor het invoeren van een publieke zorgverzekering naast alle bestaande particuliere zorgverzekeraars, terwijl Sanders een stuk radicaler is en wil dat de overheid voor iedereen vrijwel alle zorgkosten gaat betalen.

Voor iemand als Jack Witchelo is het thema zorg doorslaggevend. Hij heeft diabetes, de ziekte van Crohn en nierfalen. "Ik ben zeker de helft van mijn inkomen kwijt aan zorgkosten. Makkelijk."

Het huidige Amerikaanse zorgstelsel werkt niet, vindt Jack. "De meeste faillissementen in de VS komen door medische kosten. Hoe kunnen al die mensen die 7,50 dollar per uur verdienen een rekening van 160.000 dollar betalen? Het systeem werkt alleen voor hen die geld hebben."

Jack hoopt op radicale verandering in de zorg en stemt in november zeker op de Democratische kandidaat, al gaat hij bij de voorverkiezingen nog voor een kandidaat van het midden. "Het land heeft verandering nodig. We hebben onze democratie weer nodig."

Het glazen plafond

Leslie Behaunek is advocaat en werkt in haar vrije tijd voor Emerge Iowa, een organisatie die Democratische vrouwen helpt die aan een politieke verkiezing mee willen doen.

"Ik stem op een kandidaat die kiezers kan motiveren om te gaan stemmen en ons kan inspireren met een positieve toekomstvisie. De Democratische genomineerde kan niet iemand zijn die alleen maar Trump aanvalt."

Hoewel Leslie zich inzet voor meer vrouwen in de politiek, stemt ze niet automatisch op een vrouwelijke kandidaat in de voorverkiezing, zoals Amy Klobuchar of de linksere (en volgens de peilingen kansrijkere) Elizabeth Warren.

"Wat voor mijn stem de doorslag geeft is zeker niet een demografische kwestie", zegt Leslie. "Ik wil er zeker van zijn dat ik de beste kandidaat kies, los van hun sekse of gender. Ik hoop dat er altijd meer dan één vrouw is om uit te kiezen."

Wel is ze zeker dat ze in november voor de Democratische kandidaat kiest, want die partij is volgens haar beter in staat méér vrouwen op politieke topfuncties te krijgen. "Dat hebben we meer nodig bij de Amerikaanse overheid waar nog steeds een meerderheid witte mannen zijn."

Duurzamere landbouw

In plattelandsstaat Iowa komen twee van de belangrijkste thema's voor de Democraten samen: landbouw en klimaatverandering. Het lijkt soms alsof landbouw en verduurzaming onverenigbaar zijn, maar volgens Matt Russell is dat onzin.

Matt en zijn man Pat runnen een kleine boerderij met vijftien koeien. Matt is ook de voorzitter van een klimaatactiegroep voor boeren. "De meeste boeren zeggen dat het klimaat overduidelijk verandert. Het weer wordt steeds extremer met meer regen. Ons werk is de laatste jaren steeds lastiger geworden."

De afgelopen maanden hebben verschillende presidentskandidaten Matt benaderd om advies. "In deze tijd van klimaatverandering zijn boeren heel belangrijk", zegt hij. De landbouwsector stoot veel broeikasgassen uit. "Net als iedereen moeten wij onze uitstoot verminderen. Maar in tegenstelling tot anderen, kunnen wij koolstof in ons dagelijks werk uit de lucht halen."

"En wij bezitten het land dat nodig is om windmolens en zonnepanelen te plaatsen die nodig zijn om klimaatverandering te bestrijden."

Jonge kiezers willen af van studieschuld

Voor veel jonge kiezers geeft iets heel anders de doorslag: collegegeld en studieschulden. Studeren is duur in de VS, waardoor veel Amerikanen hun carrière beginnen met een forse schuld.

"Het is idioot hoe snel de kosten stijgen", zegt Julia Echikson. "Toen ik begon met studeren betaalde ik 50.000 dollar per jaar, nu is het denk ik 65.000 dollar."

Lang niet iedereen kan dat betalen, zegt Julia. "Veel studenten nemen een lening. Het is heel normaal om na je studie 100.000 of 150.000 dollar schuld te hebben. Dat zou niet normaal moeten zijn. Het is een enorm obstakel voor de rest van je werkende leven. Mensen zijn er helemaal klaar mee en dus is het bij de campagnes zo'n groot thema geworden."

Een kandidaat als Bernie Sanders is daarom ontzettend populair onder studenten. Hij belooft kwijtschelding van studieschulden en de afschaffing van collegeleden. Maar voor Julia spelen nog andere overwegingen.

"Om eerlijk te zijn ben ik niet zo progressief als veel anderen", zegt Julie. "Mijn prioriteit is het verslaan van Trump. Als dat betekent dat ik moet kiezen voor Buttigieg of Biden, dan doe ik dat. Want ik wil Trump verslaan. En ik weet niet zeker of Sanders dat kan."

"Dit land heeft een wake up-call nodig. Een gemene idioot als Trump uit het Witte Huis krijgen vind ik belangrijker dan welk probleem dan ook."

Radicaal hervormen of niet?

De felle debatten over gezondheidszorg, klimaatverandering en studieschulden weerspiegelen een bredere twijfel in de Democratische partij. Moeten Democraten het veilige midden kiezen om gematigde kiezers niet weg te jagen? Of moet de partij zich radicaal hervormen?

Julia: "Veel hervormingen klinken mooi, maar zijn ze daadwerkelijk haalbaar? Hoe gaan we dat allemaal betalen?" Toch gaat haar voorkeur uit naar Warren, een relatief progressieve kandidaat. "Het spreekt me aan dat ze behoorlijk pittig overkomt. Ze is klaar voor de strijd tegen Trump. Ik denk dat ze zijn bravoure aankan, maar op een veel intelligentere manier."