'Oekraïne zal nooit erkennen dat Trump liegt over Biden-onderzoek'

Een Amerikaanse regeringsfunctionaris brengt president Donald Trump verder in de moeilijkheden in het impeachment-onderzoek. De hoogste Oekraïne-adviseur van het Witte Huis, legerofficier Alexander Vindman, verklaart vandaag dat hij tot twee keer toe zijn zorgen uitte bij een meerdere over pogingen van Trump om Oekraïne onder druk te zetten.

Vindmans getuigenis is belangrijk, want hij luisterde mee met het telefoontje van Trump met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky waarin Trump aandrong op een onderzoek naar zijn politieke rivaal Joe Biden en diens zoon. "Ik vond het niet juist om een buitenlandse overheid te vragen een Amerikaanse burger te laten onderzoeken en maakte me zorgen over de gevolgen voor de relatie met Oekraïne", aldus Vindman.

Andere getuigen hebben al verklaard dat Trump in het telefoontje dreigde te stoppen met hulpgeld aan Oekraïne als Zelensky het onderzoek niet zou beginnen. De vrees van Vindman dat de relatie met Oekraïne op spel stond, lijkt dan ook terecht, zegt onderzoeksjournalist Oliver Bullough. Hij is voormalig correspondent in Rusland en schreef het boek Moneyland, over de wereld van oligarchen. "Oekraïne is volledig afhankelijk van de Verenigde Staten: financieel, diplomatiek en militair."

'Oekraïne zal VS nooit bekritiseren'

Het lijkt voor Trump steeds lastiger te worden vol te houden dat er niets mis was met het telefoontje met Zelensky. Maar er is een belangrijke getuige die blijft ontkennen dat Trump Zelensky onder druk zette: Zelensky zelf.

Er is echter een goede reden om Zelensky's verklaring met een korrel zout te nemen, zegt Bullough. "Het idee dat hij naar buiten komt en tegen Trump zegt 'jij liegt', is gestoord. Oekraïne zit in een lastige positie. Ze zullen nooit de VS bekritiseren. Dus toen Zelensky zei dat hij geen druk ervoer, zei hij eigenlijk 'geef me mijn 250 miljoen dollar aan hulpgeld'."

Bullough vermoedt dan ook dat Trump wel degelijk een onderzoek naar Biden probeerde af te dwingen door te dreigen met het intrekken van hulpgeld. Biden is een van de Democratische kandidaten voor het presidentschap, en met het onderzoek zou Trump hem in diskrediet willen brengen.

Corruptieonderzoek

Het onderzoek zou zich moeten richten op de activiteiten van de Bidens in Oekraïne. Joe's zoon Hunter was daar van 2014 tot afgelopen voorjaar lid van het bestuur van Burisma Holdings, het grootste gasbedrijf van het land. Hij verdiende er 50.000 dollar per maand.

In 2015 dreigde vader Biden, toen vicepresident, steun aan Oekraïne stop te zetten als de regering openbaar aanklager Viktor Shokin niet ontsloeg. Volgens Trump heeft Biden zich hiermee schuldig gemaakt aan misbruik van zijn macht. Shokin wilde namelijk corruptie onderzoeken bij Burisma. Biden eiste het ontslag van Shokin om zo het corruptieonderzoek stop te zetten, zo luidt de beschuldiging van Trump.

Volgens Bullough klopt dit niet. "Het is niet waar. Iedereen die ik ken in Oekraïne en die ik vertrouw op het gebied van corruptie was blij dat Biden Shokin ontslagen kreeg. Hij was een vreselijk ineffectieve aanklager, op z'n best. Hij kreeg niemand voor de rechter. Joe Biden deed het juiste met hem."

Er waren destijds al onderzoeken naar Burisma gaande, maar dat zegt volgens Bullough weinig. "Al die onderzoeken leidden tot niets. Burisma is nooit voor iets groots veroordeeld. En de onderzoeken hadden niets met Hunter Biden te maken."

Bovendien is het maar zeer de vraag hoe serieus dit soort onderzoeken überhaupt genomen moeten worden, zegt Bullough. "In Oekraïne worden onderzoeken gebruikt als politiek of financieel wapen, niet als rechtsstatelijk middel. Je opent er onderzoeken naar mensen die je wilt omkopen."

Les lezen over corruptie

Wel vraagt Bullough zich af of het slim was van Hunter Biden om aan de slag te gaan bij Burisma. Het bedrijf gebruikte Bidens bekende naam en de associatie met de Amerikaanse overheid om het bedrijf te beschermen na de revolutie in Oekraïne in 2014. "Het was een regelrechte ruil: 'ik geef je geld, jij geeft me je achternaam'. Biden wist niets van Oekraïne of van gas."

Dit gebeurt vaker, zegt Bullough. "Er is vraag naar westerse top-politici die nog een bekende naam en contacten hebben. Ze kunnen bedrijven met twijfelachtige reputaties er beter uit laten zien. Het geeft ze toegang."

"Het is, zoals Amerikaanse media zeiden over Hunter Biden, onbetamelijk. Het zag er niet goed uit, zeker in een tijd waarin Joe Biden Oekraïne de les las over corruptie. Het was dom, maar technisch geen corruptie."