Een overgrote meerderheid op de Krim heeft zich uitgesproken voor losmaking van Oekraïne en aansluiting bij Rusland. Verslaggever Rudy Bouma doet verslag. Te gast is journalist Hubert Smeets. Ook een gesprek met politicoloog John Mearsheimer.
De stembussen op de Krim zijn gesloten. Bij het referendum op de Krim heeft 95 procent van de mensen die zijn gaan stemmen vóór aansluiting bij Rusland gestemd. Dat blijkt uit de eerste officiële resultaten.
Toekomst
De VS en de EU verwerpen de uitkomst van het referendum op de Krim. Het Witte Huis laat in een reactie nog eens weten dat er geen beslissingen genomen moeten worden over de toekomst van Oekraïne zonder de Oekraïense regering. De kans is groot dat Amerika Rusland sancties zal opleggen. Het referendum is in strijd met de Oekraïense grondwet en het internationale recht, zeggen de Amerikanen. In een gezamenlijke verklaringuiten de voorzitter van de Europese Raad Herman Van Rompuy en Commissievoorzitter Jose Manuel Barroso dezelfde kritiek.
Geen optie
Bewoners konden vandaag kiezen voor onafhankelijkheid of aansluiting bij Rusland. Een voortzetting van de huidige status, als autonome deelrepubliek binnen Oekraïne, was geen optie.
Veel bewoners zijn etnische Russen en voelen zich ook Russisch. Verder is op de Krim de Russische Zwarte Zee-vloot gestationeerd. Etnische Oekraïners en de Tataarse minderheid op de Krim zien annexatie niet zitten en willen bij Oekraïne blijven horen.
Woede
Twee weken geleden stemde het regionale parlement in Simferopol vrijwel unaniem voor aansluiting bij Rusland. Ook schreef de regering toen het referendum uit, tot woede van de regering in Kiev. Die vindt de volksraadpleging illegaal en in strijd met de Oekraïense grondwet.
Beroep
Westerse landen als de VS en Duitsland zijn tegen het referendum en zullen de uitslag niet erkennen. De leiders van de G7 hebben een dringend beroep gedaan op Rusland om de steun voor het referendum in te trekken en dreigden met verdere sancties.
Maar Rusland blijft ervan overtuigd dat het referendum van vandaag op de Krim rechtmatig is. Dat hebben president Poetin en zijn minister van Buitenlandse Zaken Lavrov gezegd.
Onrust
De politieke en militaire strubbelingen rondom de Krim begonnen eind februari. De pro-Russische president Janoekovitsj was de hoofdstad Kiev ontvlucht en een pro-Europese interim-regering nam zijn plaats in. De wekenlange onrust van het Maidanplein die zo'n honderd mensen het leven kostte, verplaatste zich naar de Krim.
Nieuwe leiders
Op de Krim wonen veel Russen. Het schiereiland hoorde lang bij Rusland, maar werd in 1954 door de machthebbers in de Sovjet-Unie aan Oekraïne geschonken. Na de machtswisseling in Kiev liepen de spanningen hoog op tussen aanhangers en tegenstanders van de nieuwe leiders.
Invasie
Rusland verstevigde daarna zijn militaire greep op het schiereiland. Volgens president Poetin om de Russen op de Krim te beschermen, maar de Oekraïense regering zag de komst van Russische militairen als een invasie. Duizenden Russische militairen omsingelden Oekraïense legerbases en bezetten luchthavens.
Vragen en/of opmerkingen? Mail: Rudy.Bouma@Nieuwsuur.nl