Deze maand gaan de 27 leiders van de Europese Unie opnieuw het gevecht aan over de Europese meerjarenbegroting voor 2014 tot 2020 van rond de 1000 miljard euro. Critici vragen zich af of de EU in tijden van crisis en bezuinigingen de inefficiënte (landbouw)subsidies niet beter moet controleren.
Multinationals
Wie denkt dat landbouwsubsidies alleen bedoeld zijn om kleine boeren te helpen of betere landbouwproducten te produceren, heeft het mis. Steeds meer Europeanen zit het dwars dat de meeste hulp gaat naar multinationals en voedingsmiddelenconcerns die niets van doen hebben met traditionele landbouw.
Wereldhandel
Met 55 miljard euro is het gemeenschappelijke landbouwbeleid (CAP) goed voor 42 procent van het EU-budget. Het is het grootste landbouwhulpprogramma ter wereld. Veel landen vinden de kosten veel te hoog en bovendien leidt het tot ondermijning van een eerlijke wereldhandel in landbouwproducten.
Frankrijk
Het is de bedoeling dat de EU begint met een vermindering van de CAP-subsidies, maar Frankrijk strijkt een kolossaal deel van de EU-subsidies op en de Franse president Hollande heeft zich al schrap gezet om tijdens de onderhandelingen in 2013 het budget onveranderd te laten. Zijn land ontvangt bijna 11 miljard euro per jaar.
Ontvangers
Lange tijd bleef geheim wie de grote ontvangers waren van de landbouwsteun. Pas in 2009 werd dat bekendgemaakt, toen alle 27 EU-landen gedwongen werden te zeggen hoe ze hun landbouwsubsidies verdelen. Het Observatoire des Subventions in Parijs is een onafhankelijke organisatie die de subsidies controleert. Op hun website staat de top-10 van de grootste ontvangers. Doux In Frankrijk staat er geen enkele gewone boer in de top-10.
Doux
Bovenaan de lijst staat het kipverwerkend concern Doux, dat alleen al in 2011 54 miljoen euro kreeg. Doux is de grootste pluimveefirma in Europa en fokt zelf geen enkele kip. Dat is uitbesteed aan duizenden kippenfokkers die onder contract staan. Maar onder het CAP kwam het concern in aanmerking voor vergoedingen voor landbouwexport, die bedoeld zijn om de verkoop van EU-landbouwproducten buiten de EU, waar de prijzen lager zijn dan in Europa, op te stuwen. Het bedrijf heeft inmiddels 300 miljoen schuld en uitstel van betaling aangevraagd. Vakbondsleiders vragen zich af waar al die Europese subsidie is gebleven en hopen dat de Franse regering ingrijpt.
Geen moed
Rene Louail zit voor de Groenen in Regionale Raad van Bretagne en neemt deel aan het landbouwoverleg in Parijs en Brussel. Hij vecht al jaren tegen de Europese subsidie van Doux en tegen de plofkippen die het bedrijf buiten Europa verkoopt. Volgens hem heeft de Franse regering, noch rechts noch links, niet de moed om de machtige landbouwbedrijven aan te pakken.
Actie
Want er is ook angst voor acties. Franse boeren schromen niet om via wilde protesten hun zin te krijgen. Politici zijn bang voor moderne boerenopstanden, met boze boeren die bergen mest buiten regeringsgebouwen dumpen of met tractoren steden of vliegvelden blokkeren. Geen wonder dat Franse politici niet staan te springen om het subsidiebeleid aan te pakken. De vraag is of de andere Europese leiders daar ook zo over denken.
Vragen en/of opmerkingen? Mail Saskia.Dekkers@Nieuwsuur.nl en/of Jelmer.Jansma@Nieuwsuur.nl