Bij de Russische Dag van de Overwinning hoort naast een speech van de president ook een uitgebreide militaire parade voorafgaand aan de toespraak. Duizenden militairen paraderen en staan op het Rode Plein. Maar wat zit er achter die parade? We leggen het uit in vier vragen en antwoorden.
Zo zag de militaire parade eruit:
Wat wil Poetin overbrengen met zo'n parade?
Het hoofddoel van de parade was jaarlijks stilstaan bij de overwinning van de Sovjet-Unie op nazi-Duitsland tijdens Tweede Wereldoorlog, zegt Peter Wijninga, defensiespecialist bij The Hague Centre for Strategic Studies. "Maar dit jaar kwam er nog een reden bij: het vergroten van het draagvlak voor de 'speciale militaire operatie' in Oekraïne."
De parade is traditie sinds de jaren 60. "De Sovjets vonden dat ze van het Westen te weinig erkenning kregen voor hun aandeel in de bevrijding van Europa, en bovendien dat ze meer hadden geleden en meer hadden bijgedragen aan de overwinning", zegt Wijninga. "Met de parade moest de trots van Rusland terugkeren."
Tijdens de Koude Oorlog liet de Sovjet-Unie nog wel eens een nieuwe raket zien op de parade, om de innovatiekracht van het Sovjetleger te laten zien. Zoiets heeft Wijninga dit jaar niet langs zien komen. "Het was eigenlijk - net als de speech die Poetin na de parade gaf - redelijk ingetogen. Misschien is dat ook wel slim, want je wil niet dat de vijand ziet wat je nog allemaal klaar hebt staan."
Kan Rusland al die troepen wel missen aan het front?
In de parade liepen "een paar duizend" soldaten, schat Wijninga. Niet veel, als je bedenkt dat Rusland ongeveer een miljoen actieve militairen heeft en nog veel meer reservisten.
En de soldaten die meeliepen zijn ook helemaal geen soldaten die Rusland op dit moment naar het front zou kunnen sturen, zegt universitair hoofddocent militaire strategie en kolonel Han Bouwmeester. Het zijn vooral cadetten (militairen in opleiding) en troepen die een puur ceremoniële functie hebben. "En er is een Kremlin-regiment, dat permanent gestationeerd is in Moskou om het Kremlin te beschermen."
In zijn speech claimde Poetin dat er militairen "uit alle regio's" op het plein marcheerden. "Dat klopt niet", zegt Bouwmeester. "De jongens uit kansarme regio's vechten aan het front, die lopen niet mee in de parade."
Ook reed er een groot aantal militaire voertuigen mee. "Daarmee wil Rusland laten zien: de hele wereld denkt dat we al ons materieel nodig hebben, maar dat is niet zo. Een deel ervan zal nodig zijn voor opleidingseenheden, maar er zal ook materiaal tussen zitten dat terug is voor onderhoud of waaraan iets mankeert."
Waarom al die verschillende uniformen?
Tijdens de parade valt het kleurrijke geheel aan uniformen op: van donkerblauwe pakken met witte hoofddeksels tot lichtbruine met rode hoedjes. Al die uniformen zijn in 2008 ontworpen door de Russische kledingontwerper Valentin Yudashkin, zegt Wijninga. "Die worden niet gedragen aan het front, maar zijn speciaal voor dit soort ceremoniële aangelegenheden gemaakt."
Het verschil in kleding is om onderscheid te maken tussen de verschillende regimenten, zegt Bouwmeester. Zo zijn bijvoorbeeld de twee regimenten die vooraan liepen duidelijk te onderscheiden: het Preobrazhensky-regiment en het Semyonovsky-regiment.
"Beide regimenten werden vroeger ook wel 'Peters speelgoedsoldaten' genoemd, omdat ze in 1683 werden opgericht voor tsaar Peter de Grote, die toen 11 jaar oud was", zegt Bouwmeester. De regimenten deden dienst als persoonlijke lijfwacht van de tsaar, tot er in 1917 met de Russische revolutie een einde kwam aan het tsarenrijk. In 2013 richtte Poetin ze opnieuw op.
Een ander opvallend regiment bestond, in tegenstelling tot de meeste groepen die langskwamen, geheel uit vrouwen. "Dat zijn de vrouwelijke cadetten van de luchtmachtacademie", zegt Bouwmeester. "Vrouwen hebben nog niet zo lang toegang tot gevechtsfuncties binnen het Russische leger, en de Russen kiezen er in tegenstelling tot ons voor om mannelijke en vrouwelijke militairen los van elkaar op te leiden."
Het is geen toeval dat de leden van de deelnemende regimenten veel op elkaar lijken en zelfs ongeveer dezelfde lengte hebben, zegt Bouwmeester. "Beeldvorming is heel belangrijk voor de Russische strijdkrachten. Ze willen het perfecte plaatje creëren: als je vijf centimeter te lang bent, kun je het wel vergeten om mee te lopen." Ook etniciteit speelt een rol: er zijn nauwelijks etnische minderheden te bekennen.
Wat is de betekenis van de vlaggen die de troepen dragen?
Ook de vlaggen zijn bedoeld om de verschillende regimenten aan te duiden. "Zo'n vlag is de trots van een regiment", zegt Bouwmeester. Op sommige van de vlaggen staan opschriften. "Dat zijn wapenfeiten: bijzondere verrichtingen die zo'n regiment tijdens de strijd heeft uitgevoerd."
De Nederlandse krijgsmacht kent een vergelijkbaar systeem: bij ons heeft elke militaire eenheid een eigen vaandel. "En ook in Nederland kennen we die opschriften: zo mogen 18 eenheden binnenkort opschriften op hun vaandel dragen vanwege hun bijdrage aan de missie in Uruzgan."
