Wees soepeler met coronasteun én investeer structureel meer in cultuur. Dat adviseerde de Raad voor Cultuur eerder deze maand. Het kabinet trekt extra geld uit, maar neemt niet alle adviezen over.
Maandag debatteert de Tweede Kamer over de cultuurbegroting. De cultuurraad roept daarom nog een keer op: komt écht met meer geld over de brug. Zonder extra steun dreigen instellingen om te vallen, zegt voorzitter Kristel Baele tegen Nieuwsuur. "De sector is wendbaar gebleken maar niet weerbaar."
Zzp'ers de dupe
Na anderhalf jaar corona staat de sector weliswaar overeind, maar wankel, zegt Baele. "Zeker, het kabinet heeft steunpakketten ontwikkeld en met behulp van die steun heeft het veld het overleefd. Maar die pakketten kwamen niet goed terecht bij zzp'ers. Veel van hen dreigen daardoor het veld verlaten." Overigens was het vaak een keuze van de instellingen om als eerste op zzp'ers te bezuinigen.
Per oktober stopte de noodsteun. Achteraf blijkt dat te vroeg, zegt Baele. "Onze verwachting is dat je die steun wel weer nodig hebt. Wij vrezen dat de bezoekersaantallen toch gaan tegenvallen vanwege de beperkende maatregelen en omdat mensen meer thuis blijven."
Hoe kijken cultuurinstellingen zelf naar de staat van hun sector na anderhalf jaar coronacrisis? Nieuwsuur ging langs bij het symfonie-orkest Phion in Arnhem en bij jeugdtheatergezelschap De Toneelmakerij in Amsterdam om het ze te vragen:
De Raad voor Cultuur doet drie voorstellen. Allereerst: verleng de coronacoulance. Dit jaar besloot cultuurminister Ingrid van Engelshoven dat cultuurinstellingen aan minder eisen, zoals bepaalde aantallen bezoekers en voorstellingen, hoeven te voldoen om subsidie te krijgen. Baele: "Wij zeggen: verleng die coulance tot eind 2024."
Culturele instellingen krijgen normaal gesproken voor vier jaar subsidie toegezegd. Het tweede advies van de raad is om die zogenoemde cultuurplanperiode eenmalig te verlengen tot en met 2026. Dat geeft gezelschappen en orkesten ademruimte om te herstellen, zegt Baele, omdat ze langer verzekerd zijn van genoeg geld.
Ten derde moet er sowieso structureel extra geld naar cultuur, zegt Baele. "De culturele sector is eigenlijk structureel onder gefinancierd. Dat merk je vooral in de zwakkere plekken die geen vlees meer op het bot hebben. Denk daarbij aan het enorm teruglopende aantal muziekscholen en bibliotheken. Ook de amateurkunst is in Nederland hard achteruit aan het hollen."
De schade van de bezuinigingen van 2011 zijn nog steeds niet gerepareerd.
Van Engelshoven heeft al aangekondigd inderdaad langer coulant te zullen zijn met de subsidie-eisen. Ook krijgen instellingen steun voor de inkomsten die ze missen doordat er bij voorstellingen en concerten minder bezoekers in de zaal mogen.
Baele hoopt dat de minister na maandag alsnog de andere adviezen óók overneemt. "De schade van de bezuinigingen van 2011 zijn nog steeds niet gerepareerd. Natuurlijk, er werd toen ook in andere sectoren bezuinigd. Maar in andere sectoren is inmiddels alweer geïnvesteerd, in de culturele sector is dat nog niet gebeurd."
De kinderopera Hans en Griet speelt tijdens de kerstvakantie in Amsterdam en is tot en met januari te zien. Het concert Gloedvolle strijkers van Phion onder leiding van dirigent Maxim Rysanov is dit weekend nog te bezoeken.
