'Kabinet was onnodig streng met PFAS-norm'

  • Jorn Jonker

    politiek verslaggever

  • Jorn Jonker

    politiek verslaggever

Het kabinet was aanvankelijk veel te streng met de PFAS-maatregelen, waardoor bouw- en baggerwerkzaamheden onnodig stil kwamen te liggen. Dat vinden coalitie-Kamerleden van VVD en CDA. Uit door Nieuwsuur opgevraagde stukken blijkt dat er vorig jaar direct ambtelijk geadviseerd is om nieuwe regels in te stellen waarmee een herhaling van de problemen voorkomen kunnen worden. Maar dat is nog steeds niet gebeurd.

Nieuwsuur vroeg met een beroep op de Wob (Wet openbaarheid van bestuur) de stukken op over de totstandkoming van de regels rondom PFAS.

Vorig jaar juli stelde D66-staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) voor sommige grond- en baggerwerkzaamheden een maximum in van 0,1 microgram PFAS per kilo grond. Dat bleek voor grondverzetters een groot probleem. In de meeste grond zit namelijk inmiddels veel meer PFAS.

In ambtelijke stukken van dat jaar in maart werd al vermeld dat de risico's voor mens en natuur pas beginnen boven de 3 microgram PFAS per kilo grond. De staatssecretaris was echter in haar norm strenger dan die grens, omdat onduidelijk was hoeveel PFAS er overal precies in de grond zit.

Ze wilde niet dat sommige grond vervuilder zou raken en koos daarom als tijdelijke regel voor het maximum van 0,1 microgram. De strengst mogelijke regel, want hoeveelheden daaronder waren niet detecteerbaar.

Emoties

CDA en VVD snappen niet waarom de staatssecretaris niet een ruimere, tijdelijke norm koos die wel werkbaar was voor bedrijven. Zeker omdat de risico's voor mens en natuur pas bij 3,0 microgram beginnen. De bouw- en baggerindustrie is volgens hen onnodig schade toegebracht. "Er lagen adviezen om meer praktijkgericht te werken", zegt CDA-Kamerlid Maurits von Martels.

Hij denkt dat Van Veldhoven te streng is geweest. "Dit was een VVD- of CDA-bewindspersoon niet gebeurd." VVD'er Erik Ziengs vindt ook dat ze te streng is geweest. "Ik denk dat ze zich erg heeft laten leiden door emoties. Ze had beter een iets langere termijn kunnen nemen voor het oplossen van dit probleem."

Inmiddels is de norm door Van Veldhoven al weer twee keer verhoogd: van 0,1 naar 0,8 en inmiddels naar 1,4. Daardoor kunnen de meeste werkzaamheden weer doorgaan. Critici zien daarin wel het bewijs dat ze aanvankelijk te streng was.

"Door de zorgplicht en de bodemregels kon op bepaalde plekken niet meer ruimte worden gegeven", zegt Van Veldhoven. Pas toen ze meer data had, durfde ze die ruimte te geven.

Nieuwe methodiek

In ambtelijke stukken uit april 2019 blijkt echter al het ongenoegen over de huidige regels. Bij een nieuwe, zorgwekkende stof is automatisch de regel dat er niets in de bodem mag zitten. In elk geval niet meer dan waarneembaar tot er nieuwe regels zijn.

Dat is in de praktijk niet werkbaar, zien ook de ambtenaren. Zij schrijven daarom in april 2019 dat er gewerkt wordt aan een nieuwe methodiek voor zorgwekkende stoffen als PFAS. "Deze methodiek moet voorkomen dat in de toekomst de afzet van grond en baggerspecie langdurig stagneert als er een stof wordt gedetecteerd die niet van nature in de grond of bagger zit, terwijl de gedetecteerde hoeveelheid van de stof dermate gering is dat er geen enkel humaan of ecologisch risico is."

Kraan dicht

Van Veldhoven zegt desgevraagd dat ze nog bezig is met het opstellen van zo'n methodiek. "We hebben gezien dat de regels die we in Nederland hebben eigenlijk niet geschikt zijn voor wijdverspreide stoffen in de bodem zoals PFAS. We houden die regels nu tegen het licht, om te voorkomen dat bij een volgende stof die we ontdekken tegen hetzelfde aanlopen."

Eind van dit jaar verwacht ze de Kamer daar nader over te informeren. Ze benadrukt dat het belangrijk is om sowieso te voorkomen dat zaken als PFAS in het milieu terechtkomen. Ze wil 'de kraan dichtdraaien'. "Dat moet Europees. Zodat er een verbod komt op PFAS in niet-essentiële producten."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl