Voor de betrokkenheid in de Tweede Wereldoorlog bij het vervoer van Joden naar kamp Westerbork, heeft het Centraal Joods Overleg (CJO) een claim van 50 miljoen euro neergelegd bij de NS.
Het CJO, een samenwerkingsverband van Joodse organisaties, vindt dat de Nederlandse Spoorwegen (NS) "dralen" bij het maken van afspraken over een collectieve tegemoetkoming en zijn verantwoordelijkheid niet nakomt. De NS gaat daar niet in mee en wil geen eenmalig, collectief bedrag aan het CJO geven.
De claim van het CJO komt voort uit de strijd die Salo Muller heeft gevoerd tegen de NS. Mullers ouders zijn in de oorlog door de NS naar kamp Westerbork vervoerd waarna ze vermoord werden in Auschwitz. Na jarenlang aandringen besloot de NS vorig jaar, na een advies van de commissie-Cohen, om Joden, Sinti en Roma die naar Westerbork zijn vervoerd, en hun kinderen, een individuele tegemoetkoming te geven van maximaal 15.000 euro.
50 Miljoen
De NS nam ook de aanbeveling van de commissie-Cohen over om te komen tot een "collectieve uiting van erkenning van het leed" van de mensen die de kampen niet overleefden. Het CJO vindt het onbegrijpelijk dat de NS dit nu voor zich uitschuift.
"We willen hetzelfde bedrag dat voor de individuele uitkeringen is vrijgemaakt. We denken daarbij aan 50 miljoen euro", zegt Eddo Verdoner van het CJO.
Ik heb zelf 3,5 jaar lang moeten knokken en dat was heel verschrikkelijk.
De Joodse organisaties houden de NS medeverantwoordelijk voor de dood van meer dan honderdduizend Nederlandse Joden in de Duitse vernietigingskampen. De NS verdiende er miljoenen aan. Het CJO vindt de vergoeding daarom een morele verantwoordelijkheid van de NS. "De collectieve tegemoetkoming moet er komen voor al die mensen die niet zijn teruggekomen en wiens kinderen er ook niet meer zijn", zegt Verdoner. "Die mensen verdienen die tegemoetkoming."
Ook Salo Muller vindt het onbegrijpelijk dat de NS niet opschiet. "Ik heb zelf 3,5 jaar lang moeten knokken en dat was verschrikkelijk. Dus ik weet hoe vervelend het is voor de mensen die hier mee bezig zijn, dat ze al acht maanden lang de deuren niet zien opengaan. Dat is heel vervelend."
Educatie
Verdoner zegt het geld te willen besteden "aan psychische hulp, financiële hulp, hulp aan bejaardentehuizen voor de overlevenden van de Holocaust, en de tweede en derde generatie. Daarnaast aan de opbouw van de Joodse gemeenschap, bijvoorbeeld aan jongerenwerk."
In een reactie benadrukt de NS dat de commissie-Cohen nooit concreet heeft geadviseerd een eenmalige, financiële tegemoetkoming te betalen.
Wel zal de NS volgens een woordvoerder geld uittrekken voor de "collectieve uiting van erkenning". Maar dit geld zal niet rechtstreeks naar Joodse organisaties gaan, zoals het CJO wil. "Het gaat niet om een eenmalige collectieve tegemoetkoming. De NS wil zelf blijvend bijdragen aan projecten zoals programma's op scholen, herdenkingsbijeenkomsten en monumenten. Over precieze bedragen heeft de NS nog niet besloten. Een bedrag van 50 miljoen zal echter niet aan de orde zijn."
In 2017 maakte Nieuwsuur dit portret van Salo Muller:
